Divan şiirinde Ta‘n (xv. ve xvı. yüzyıllar)
| dc.contributor.author | Yıldırım, Gizem | |
| dc.date.accessioned | 2025-09-10T07:45:32Z | |
| dc.date.available | 2025-09-10T07:45:32Z | |
| dc.date.issued | 2025 | |
| dc.department | Sosyal Bilimler Enstitüsü | |
| dc.description.abstract | Sövme, yerme, ayıplama, kınama anlamlarına gelen ta‘n Divan şiirinde birçok şair tarafından söz konusu edilmiştir. Bu çalışmada XV. ve XVI. yüzyıllardan seçilmiş 20 divan taranmış; taranan divanlarda ta‘n kavramına karşılık gelen kelimeler belirlenmiştir. Elde edilen beyitlerden yola çıkılarak divan şairlerinin ta‘n kavramını ele alış yönleri, bu kavramla ilişkilendirilen tipler ve unsurlar, kurulan tamlamalar incelenmiştir. Böylece daha önce üzerinde detaylı bir araştırma yapılmamış olan ta‘n konusunun divan şiirinde nasıl yer aldığı ortaya konmaya çalışılmıştır. Ta‘n pek çok şairin beytinde sevgiliye ulaşma uğrunda çekilen cefaya bağlılık ve bu aşkın getirisi olan acı, ızdırap, ayıplanmaya tutkunluk olarak yer almıştır. Temelde toplumsal bir eleştiri olan kınama ve ayıplamanın âşık üzerinde yoğunlaştığı ancak diğer tip, kişiler ve doğa unsurları üzerinden de ele alındığı tespit edilmiştir. Divan şiirinde âşığın kınanmasına çok sık rastlansa da yer yer âşığın toplumu, sevgiliyi, zahidi, doğa ve doğa unsurlarını kınadığı görülmüştür. Bu tezde incelenen konular arasında âşığın ta‘n edilmesine sebep olan âşıklık hâlleri de bulunmaktadır. “Çok ağlama, mest ve sarhoş dolaşma, ar ve namusu terk etme, şiddetli ah, kanlı gözyaşı, sarı beniz ve rüsvalık” bu hâllerin başlıcalarıdır. Bu tezde ta‘nla ilişkilendirilen “ateş, meydan, davul, deniz, hırka, meclis, mülk, ok, sokak, taş, yara ve zincir” gibi unsurlar da tespit edilmiştir. | |
| dc.description.abstract | Condemnation, which means swearing, censure, blame, and condemnation, has been mentioned by many poets in Divan poetry. In this study, 20 divans selected from the 15th and 16th centuries were scanned; words corresponding to the concept of condemnation in the scanned divans were determined. Based on the obtained couplets, the ways in which divan poets handled the concept of condemnation, the types and elements associated with this concept, and the established phrases were examined. Thus, it was tried to reveal how the subject of condemnation, which has not been studied in detail before, took place in Divan poetry. Condemnation has taken place in many poets’ couplets as a devotion to the suffering endured in order to reach the beloved and the pain, suffering and despair that this love brings. It has been determined that condemnation and desecration, which are essentially social criticism, focus on the lover but are also addressed through other types, individuals and natural elements. Although the condemnation of the lover is very common in Divan poetry, it has been observed that the lover sometimes condemns the society, the beloved, the ascetic, nature and natural elements. Among the subjects examined in this thesis are the states of love that cause the lover to be condemned. “Crying a lot, wandering around intoxicated and drunk, abandoning shame and honor, violent sighs, bloody tears, yellow complexion and disgrace” are the main ones. In this thesis, elements such as “fire, square, drum, sea, cardigan, assembly, property, arrow, street, stone, wound and chain” associated with condemnation have also been identified. | |
| dc.identifier.citation | Yıldırım, G. (2025). Divan şiirinde Ta‘n (xv. ve xvı. yüzyıllar). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı, Mersin. | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12507/3456 | |
| dc.institutionauthor | Yıldırım, Gizem | |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | Çağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü | |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
| dc.subject | Divan şiiri | |
| dc.subject | XV. yüzyıl | |
| dc.subject | XVI. Yüzyıl | |
| dc.subject | ta‘n | |
| dc.subject | Divan poetry | |
| dc.subject | XV. century | |
| dc.subject | XVI. century | |
| dc.subject | condemnation | |
| dc.title | Divan şiirinde Ta‘n (xv. ve xvı. yüzyıllar) | |
| dc.title.alternative | Condemnation in divan poetry (xv. and xvi. centuries) | |
| dc.type | Master Thesis |
