"Yeni Gün" ve Maitrisimit Orta Asya Dinler Tarihinin Sorunları

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.authorTulu, Sultan
dc.date.accessioned2025-03-06T21:04:28Z
dc.date.available2025-03-06T21:04:28Z
dc.date.issued2018
dc.departmentÇağ Üniversitesi
dc.description.abstractYeni Gün (ya?ı kün) kavramı Eski Türk Budizmi, dinler tarihi ve Türkoloji araştırmalarında sık sık tartışılagelmiş, ancak bu kavramla bağlı güçlükler henüz çözülememiştir. Bugüne dek belli açıklamalar rivayet edilse de  buna bir açıklama getirilememiştir. Elyazmalarda geçen bu kavramla ilgili tanıklar bugünkü bilgilerimize göre epey yüzyıl geriye dayanmaktadır, zira şu an elimizde Mani nüshaları ve Eski Uygurların erken Budist edebiyatına dair (10.y.y.) belgeler bulunmaktadır. Daha Moğollar devrinde (13. /14. y.y.) ya?ı kün kelimesi sık sık kullanılmaktaydı.             Uygurca Maitrisimit'te çok sayıda tanık bulunmaktadır; bundan ötürü araştırma­larda bu tanıklar önemle dikkate alınmıştır. Burada bazı kilit noktalar bakımından ‘ya?ı kün'ün semantiğinin net olarak ortaya konması amaçlanmıştır. Makalenin yazarına göre, bütün önemli tanıklar gözden geçirildiğinde, bugüne dek yapılan açıklamaların, problemi aydınlatmaktan çok karartmaktadır: Yeni ortaya çıkan belgeler/tanıklar, tamamen farklı bağlamlarda yerleşmiş olsalar da, çoğunlukla daha önce yapılan yorumlar çerçevesine uydurulmuştur. Bu da yapılan çözümlerin istisna durumlarda, sanki diğer tanıkların işini de görecek şekilde biçimlendirildiğini göstermekteedir. Bu bağlamda diğer Budist tasavvur ve rituellerle karşılaştırılacak olursa, gözlenilen örtüşmezliğin, kimileri için spesifik Orta Asya’ya özgün düşün dünyasının eseri (Gedankengut) olduğunu ispatlar. Maitrisimit Orta Asyada Budizmin sevilen bir oyun türü örneği gibi gösterilir. Yine de, bütün bu tema çerçevesinde dinler tarihi bakımından önem taşır. Makalede bundan ötürü ya?ı kün kavramı yeniden gözden geçirilmiş ve bunun için şimdiye dek yapılan kısa açıklama denemeleri, tanıkların hepsini gözden geçirilmiştir.
dc.identifier.endpage70
dc.identifier.issn2618-6349
dc.identifier.issn2618-6349
dc.identifier.issue1
dc.identifier.startpage52
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12507/2480
dc.identifier.volume2
dc.language.isotr
dc.publisherMehmet ÖZDEMİR
dc.relation.ispartofAkademik Dil ve Edebiyat Dergisi
dc.relation.publicationcategoryDiğer
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_DergiPark_20250215
dc.subjectEski Uygurca
dc.subjectBudizm
dc.subjectMaitrisimit
dc.subjectYeni Gün
dc.subjectYenigün
dc.subjectNewruz
dc.subjectOrta Asya Dinler Tarihi
dc.subjectEski Türk Budizmi
dc.title"Yeni Gün" ve Maitrisimit Orta Asya Dinler Tarihinin Sorunları
dc.typeTranslation

Dosyalar

Koleksiyon

DergiPark Koleksiyonu