Ergenlerde kardeş zorbalığının toplumsal cinsiyet bağlamında incelenmesi

Baltacıoğlu, Elif

Ergenlerde kardeş zorbalığının toplumsal cinsiyet bağlamında incelenmesi

dc.contributor.author	Baltacıoğlu, Elif
dc.date.accessioned	2025-09-10T06:57:00Z
dc.date.available	2025-09-10T06:57:00Z
dc.date.issued	2025
dc.department	Sosyal Bilimler Enstitüsü
dc.description.abstract	Ergenlik dönemi; fiziksel, cinsel, ahlaki, bilişsel ve sosyal yönlerden önemli değişimlerin gözlendiği ve bireyin bu değişimlere uyum sağlama sürecinden geçtiği bir gelişim evresidir. Bu gelişim döneminde ergenlerin yakın sosyal çevreleri olarak aileleri tarafından desteklenmesi oldukça önemlidir. Özellikle kardeş ilişkileri kardeşlerin sosyalleşme deneyimleri açısından bir nevi sosyal laboratuvar görevi üstlenmektedir. Ancak ergenlik döneminde kardeş ilişkileri kimlik kazanım sürecinin de etkisiyle çoğu zaman kardeşler arasında çatışmalara yol açabilmektedir. Bu durum çoğu kez kardeşlerin zorbalayıcı davranışlar göstermeleri şeklinde de görülebilmektedir. Ancak, zorbalıkla ilgili literatür incelendiğinde araştırmaların yoğun olarak akran zorbalığı temelinde ele alındığı ancak kardeş zorbalığı ve bu süreçte yaşanan çatışmalara ilişkin yeterli araştırma bulunmamaktadır. Bu araştırmada ergenlerde kardeş zorbalığı toplumsal cinsiyet bağlamında incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomoloji deseni kullanılmış olup, araştırmaya ergenlik çağında 10 kız 10 erkek dahil edilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu ve yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmış olup, veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Analiz sonucunda elde edilen bulgular doğrultusunda, kardeş zorbalığının ergenlerin toplumsal cinsiyet rollerini nasıl algıladıklarıyla doğrudan ilişkili olduğu, erkek ergenlerin daha çok fiziksel zorbalık, kız ergenlerin ise sözel ve duygusal zorbalık davranışları sergilediği belirlenmiştir. Ayrıca, aile içi iletişim eksiklikleri, ebeveynlerin adaletsiz tutumları ve toplumsal cinsiyet temelli beklentiler, kardeşler arası zorbalığın hem ortaya çıkmasında hem de sürmesinde etkili faktörler olarak öne çıkmıştır. Bu bulgular, kardeş zorbalığının sadece bireysel değil, aynı zamanda sosyal, kültürel ve toplumsal cinsiyet bağlamında ele alınması gerektiğini ortaya koymaktadır.
dc.description.abstract	Adolescence is a developmental stage in which significant changes are observed in physical, sexual, moral, cognitive and social aspects and the individual goes through a process of adaptation to these changes. It is very important for adolescents to be supported by their families as their close social environment during this developmental period. Especially sibling relationships serve as a kind of social laboratory in terms of siblings' socialization experiences. However, sibling relationships during adolescence can often lead to conflicts between siblings due to the effect of the identity acquisition process. This situation can often be seen as siblings displaying bullying behaviors. However, when the literature on bullying is examined, it is seen that the research is mostly based on peer bullying, but there is not enough research on sibling bullying and conflicts experienced during this process. This study aims to examine sibling bullying in adolescents in the context of gender. For this purpose, the phenomenology design, which is one of the qualitative research methods, was used in the study and 10 girls and 10 boys in adolescence were included in the study. A personal information form and a semi-structured interview form were used as data collection tools in the study and the data were subjected to content analysis. According to the findings obtained as a result of the analysis, it was determined that sibling bullying is directly related to how adolescents perceive gender roles, male adolescents exhibit more physical bullying behaviors, while female adolescents exhibit verbal and emotional bullying behaviors. In addition, lack of communication within the family, unfair attitudes of parents and gender-based expectations have emerged as effective factors in both the emergence and continuation of bullying between siblings. These findings reveal that sibling bullying should be addressed not only individually but also in the context of social, cultural and gender.
dc.identifier.citation	Baltacıoğlu E. (2025). Ergenlerde kardeş zorbalığının toplumsal cinsiyet bağlamında incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Ana Bilim Dalı, Mersin.
dc.identifier.uri	https://hdl.handle.net/20.500.12507/3453
dc.institutionauthor	Baltacıoğlu, Elif
dc.language.iso	tr
dc.publisher	Çağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
dc.relation.publicationcategory	Tez
dc.rights	info:eu-repo/semantics/openAccess
dc.subject	Ergenlik Dönemi
dc.subject	Kardeş Zorbalığı
dc.subject	Toplumsal Cinsiyet
dc.subject	Adolescence
dc.subject	Sibling Bullying
dc.subject	Gender
dc.title	Ergenlerde kardeş zorbalığının toplumsal cinsiyet bağlamında incelenmesi
dc.title.alternative	Examining sibling bullying in adolescents in the context of gender
dc.type	Master Thesis