Yazar "Yakar, Canan" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Ruhsal hastalıklarda içselleştirilmiş damgalanma ve benlik saygısı üzerine bir meta analiz çalışması
    (Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2019) Yakar, Canan; Temel, Gülhan
    Son yıllarda ruhsal hastalıklarda içselleştirilmiş damgalanmanın etkisi ve sonuçları üzerine oldukça çok sayıda araştırma yapılmış ve bu çalışmalarda daha çok, içselleştirilmiş damgalanmanın deneyimlenmesi, demografik, psikososyal ve psikiyatrik değişkenlere göre sonuçları ele alınmıştır. Söz konusu çalışmalarda, yaşam kalitesi, öz yeterlilik, benlik saygısı, sosyal destek, semptom yoğunluğu/ entegrasyon ve tedaviye uyum gibi psikososyal değişkenler arasından; yüksek düzeyde içselleştirilmiş damgalanmanın, en çok ilişkili olduğu alanlardan birinin düşük benlik saygısı olduğu saptanmıştır. 2003-2019 yılları arasında üretilen çalışmaları kapsayan bu çalışma ile İçselleştirilmiş Damgalanma ve Benlik Saygısı arasındaki ilişkinin ruhsal hastalıklar üzerinde bir etkisinin olup olmadığı hakkında genel bir görüş elde edilmesi, İngilizce ve Türkçe basılmış yayınların, belirlenmiş kabul ve red kriterleri göz önünde bulundurularak meta analiz yöntemi ile bir araya getirilmesi, yorumlanması ve meta analiz sonucu çalışmalarda ortaya çıkan heterojenliğin nedenlerinin ise sistematik derleme ile belirlenmesi amaçlanmaktadır. Çalışmada, 2003 ile 2019 yılları arasında PUBMED, SCIENCE DIRECT, YÖKTEZ, ULAKBİM veri tabanlarında üretilen toplam 462 çalışma incelenmiştir. Ruhsal hastalıklarda, sadece Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği ile Ruhsal Hastalıkların İçselleştirilmiş Damgalanması Ölçeği' nin kullanıldığı, izne açık 23 çalışma arasından, korelasyon değerlerinin verildiği 17 çalışma meta analiz çalışmasına dahil edilmiş olup, verilerin etki büyüklüklerinin hesaplanmasında, Medcalc® v 18.11.3 demo paket programı, etkilerin grafiksel görünümü için Forest Plot grafiği, heterojenlik etkisi için Q ve I² istatistik verileri ve yayın yanlılığının test edilmesi için Funnel Plot grafiği, meta analiz sonucu çalışmalarda ortaya çıkan heterojenliğin nedenlerinin belirlenmesi için ise sistematik derleme yöntemi kullanılmıştır. Sonuç olarak, ruhsal hastalıklarda içselleştirilmiş damgalanma ile benlik saygısı arasındaki korelasyon değerlerinin verildiği toplam 17 çalışmadan ve bu 17 çalışma arasından aynı korelasyon değerlerinin spesifik olarak şizofreni hastalarında verildiği toplam 3 çalışmadan yararlanılarak oluşturulan meta analiz ve sistematik derleme çalışmalarına göre, heterojenlik testi sonuçları ruhsal hastalıklarda; Q=84,7916, I²= 81,13% ve 95% güven aralığında bu istatistiğin değeri [70.75-87.83] olarak hesaplanmış olup heterojenliğin seviyesi I²=81,13% değeri ile yüksek düzeyde, şizofreni hastalarında ise Q=5,8141, I²= 65,60% ve 95% güven aralığında bu istatistiğin değeri [00.00-90.11] olarak hesaplanmış olup, heterojenliğin seviyesi aynı referans noktaları baz alındığında I²=65,60% değeri ile ortanın üstünde bir düzeyde bulunmuştur. Ulaşılan bulgular baz alındığında içselleştirilmiş damgalanma ile benlik saygısı arasındaki ilişkinin ruhsal hastalıklar üzerindeki etkisinin negatif yönlü ve anlamlı olduğu literatür ile de uyumlu olarak saptanmıştır. Hastaların yaşam kalitesini bozan bu negatif yönlü ilişkiyi önlemek için, literatürde olumlu sonuçlar veren psikoeğitimsel tedavilere ağırlık vermek ve uzun vadeli çalışmalarla gözlemlemek ve diğer alternatif tedavi yaklaşımlarını erişilebilir kılmak önemlidir. Sınırlılıkları doğrultusunda, bu çalışmanın, ileriki çalışmaların yol haritasının belirlenmesinde yardımcı olacağı düşünülmektedir.