Yazar "Bilge Tanar, Arzu" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Avukatların kişilik özelliklerinin mesleki tükenmişlikleri üzerindeki etkisinin belirlenmesi (Adana Barosu örneği)
    (Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2020) Bilge Tanar, Arzu
    Tükenmişlik; başarısız olma, yıpranma, enerjinin azalması, isteklerin karşılanamaması sonucunda bireyin iç kaynaklarında meydana gelen tükenme durumu olarak tanımlanmıştır. İnsanlarla yüz yüze çalışan ve onlara hizmet veren meslek gruplarındaki bireylerde, tükenmişlik daha fazla gözlenmektedir. Mesleki sorumlulukları oldukça fazla olan, insanlarla birebir iletişim halinde ve stresli ortamlarda çalışan avukatlar, tükenmişliği yüksek düzeyde yaşama riski taşımaktadır. Avukatların tükenmişlik düzeylerinin azaltılmasına yönelik çalışmalar, mesleki verimliliklerini artırmalarını ve bireylerin haklarına erişmeleri için daha etkili çalışmalarını sağlayacaktır. Tükenmişliğin ne olduğunun, belirtilerinin, buna sebep olan faktörlerin bilinmesi, tükenmişlik yaşayan bireyin farkındalığını artıracak ve bireyi, bunu ortadan kaldırmak için yol arayışına yöneltecektir. Tükenmişliğe etki eden önemli faktörlerden biri, kişilik özellikleridir. Kişilik, bireyi diğerlerinden ayıran özelliklerin toplamı olup, kişiliği değerlendirebilmek için yaygın olarak kabul gören model, beş faktör kişilik modelidir. Büyük beşli olarak da adlandırılan bu model, kişiliği dışadönüklük, nevrotiklik, uyumluluk, sorumluluk ve deneyime açıklık olmak üzere beş boyutta açıklamaktadır. Bu araştırmanın amacı, avukatların kişilik özelliklerinin mesleki tükenmişlik düzeyleri üzerindeki etkisini belirlemektir. Araştırmanın evrenini Adana il merkezinde görev yapan avukatlar oluşturmaktadır. Anket formu aracılığıyla kolayda ve kartopu örneklem yöntemleriyle 267 avukattan veri toplanmıştır. Verilerin analizinden elde edilen bulgulara göre, nevrotiklik kişilik özelliğinin tükenmişliğin alt boyutlarından duygusal tükenmeyi ve düşük kişisel başarı hissini etkilediği, uyumluluk kişilik özelliğinin duygusal tükenmeyi ve duyarsızlaşmayı etkilediği, sorumluluk kişilik özelliğinin duyarsızlaşmayı ve düşük kişisel başarı hissini etkilediği, dışadönüklük ve deneyime açıklık kişilik özelliklerinin ise sadece düşük kişisel başarı hissini etkilediği görülmüştür. Araştırmanın bulgularında, duygusal tükenme ile dışadönüklük arasında (r= -255; p< 0,01), nevrotiklik arasında (r= 522; p< 0,01), sorumluluk arasında (r= -339; p< 0,01), uyumluluk arasında (r= -320; p< 0,01), deneyime açıklık arasında (r= -182; p< 0,01); duyarsızlaşma ile dışadönüklük arasında (r= -137; p< 0,05), nevrotiklik arasında (r= 292; p< 0,01), sorumluluk arasında (r= -292; p< 0,01), uyumluluk arasında (r= -421; p< 0,01), düşük kişisel başarı hissi ile dışadönüklük arasında (r= -464; p< 0,01), nevrotiklik arasında (r= 408; p< 0,01), sorumluluk arasında (r= -510; p< 0,01), deneyime açıklık arasında (r= 511; p< 0,01) olmak üzere istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler görülmüştür. Nevrotik, tükenmişliği etkileyen en önemli kişilik özelliklerindendir. Bu özellik arttıkça duygusal tükenmenin ve düşük kişisel başarı hissinin de arttığı görülmüştür. Nevrotik kişilik özelliği yüksek bireyler strese aşırı tepki vermektedir ve psikolojik sorunların gelişimine eğilimlidir. Bu bireylerin psikolojik yardım almaya yönelik tutumlarını gözden geçirmeleri ve gerektiğinde psikolojik yardım almaları faydalı olacaktır. Bireylerin, sahip oldukları kişilik özellikleri konusunda farkındalık kazanması, tükenmişliğe etki eden kişilik özelliklerinin tespit edilmesi, hangi kişilik özelliğinin tükenmişliğe daha çok ve hangi yönde etki ettiğinin bilinmesi, tükenmişlik yaşama riskinin azaltılması konusunda önemlidir.