Kamu Denetçiliği

Abstract

İyi yönetim, en genel anlamda, belirli bir faaliyeti yürütmek için öngörülen usul ve kurallara uygun hareket edilmesini ifade etmektedir. Yürütülen faaliyet alanına göre farklılıklar gösterse de tarafsızlık, doğruluk ve çabukluk gibi yatay olarak tüm idari faaliyetler için geçerli olan iyi yönetim ilkeleri bulunmaktadır. İyi yönetim, karşıt anlamlısı olan kötü yönetime karşı başvuru yolları sağlamaktadır. Şöyle ki; tarafgirlik, adaletsizlik ve aşırı gecikme gibi kötü yönetim uygulamalarına karşılık iyi yönetim, tarafsızlığı, adaletli olmayı ve çabukluğu gerektirmektedir. İyi yönetim kavramı, kamu yönetimi, siyaset bilimi, işletme ve hukuk gibi birçok disiplinin ortak çalışma alanına giren, kamu, özel ve sivil toplum sektörleri tarafından farklı yönleriyle de olsa benimsenen geniş bir kullanım alanına sahiptir. İyi yönetim kavramının, kamu yönetiminin idari ve hukuki bir denetim ölçütü ve aynı zamanda bir hak kategorisi olarak kabul edilmesi yeni bir gelişmedir. Bununla birlikte, iyi yönetimin düşünsel ve tarihsel temellerinin iktidar ve yönetim kavramlarının ortaya çıkışı kadar eskiye dayandığı söylenebilir. Temel görevi bireylerle kamu otoritesi arasındaki anlaşmazlıklarda arabuluculuk yapmak, kamu hizmetlerinin yürütülmesindeki adaletsizlikler hakkında, konudan etkilenenlerden şikâyetleri almak, bu konularda araştırmalar yapmak ve sorunları çözmek olarak tanımlanan Ombudsmanlık Kurumu, Türkiye'de özellikle 2006 yılındaki kanunun Anayasa Mahkemesi tarafından iptali ile yoğun bir tartışmaya konu edilmiştir. Çıkarılan 5548 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu Yüksek Mahkeme tarafından anayasal temeli olmaması gerekçesiyle iptal edilmiştir. Daha sonraki aşamada, Kurum için 12 Eylül 2010 tarihinde kabul edilen referandum ile anayasal bir temel oluşturulmuş ve yasal düzenlemenin önündeki engel aşılmıştır. 6328 Sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu 14 Haziran 2012 tarihinde kabul edilmiş ve kurum yaklaşık beş yıldır karalar vermektedir. Ancak anılan Kurumun etkin olduğunu söylemek pek mümkün gözükmemektedir. Ülkemizde "Kamu Denetçiliği Kurumu" adıyla yansımasını bulan ombudsmanlık, vatandaş ile idare arasındaki uyuşmazlıklarda vatandaşın hakkını koruyan, başvurması kolay ve müeyyidelerden yoksun olan bir denetim mekanizması olarak karşımıza çıkmaktadır. Kamu denetçiliği günümüzde birçok ülkede uygulama alanı bulmuştur. Bu sebeple kamu denetçiliğini değişik şekillerde tanımlamak mümkündür. Değişik hukuk sistemlerinde uygulama imkânı bulan kamu denetçiliğinin uygulandığı ülkelerde farklı yasal ve anayasal düzenlemelere tabi tutularak, ülkelerin siyasal, sosyal ve kültürel değerlerine ve idari yapılanmalarına göre şekillendirildiği görülmektedir.

Ombudsman service is a peace maker between public authorities and citizens. This service takes a complaint from victim investigates and solves problems about conducting in justice of public services. Ombudsman service is a discussion topic due to cancelling by constitution court in Turkey in 2006. Introducing ombudsman law by number of 5548 does not an obstacle for Supreme Court. After referendum is accepted on september12 in 2010 studies about ombudsman law are continuing legally public opinion have serious expectations for ongoing studies about ombudsman service Instead of making binding decisions, recommending is a major characteristic of Ombudsman institutions. Ombudsman institutions have indirect power over public administration for these decisions to be considered. In addition to the Ombudsman's indirect power, the implementations of recommendations vary according to the characteristics of the administrative system such as the level of democratization and rule of law. The compliance of public administration to Turkish Ombudsman Institution's recommendations is discussed in this article. The legal and administrative obstacles of an effective Ombudsman in Turkey are examined only according to the implementation of recommendations. The main obstacles of implementations are administrative culture and legislation. The voluntary incompliance generally originates from bureaucratic culture while in some other cases presence of an attitude towards compliance may be precluded by incompatible legislation. Ombudsman service is an inspection mechanism between citizens and managements. This mechanism defends rights of citizens across to managements. Ombudsman service is well known service in Turkey although it is made applicable in Sweden firstly. Ombudsman service is applied in many countries, and therefore service is defined by different forms. Ombudsman services according to their countries give form to their society, politics and culture. I used some information about this topic from different magazines, books, internet sites, and academic studies. Studies about ombudsman service in Turkey both social and academic area have begun in 1970's ongoing studies continued to introduce law in 2000's My aim is that, this study wills be in literature of law and help researchers for ombudsman service's activities.