Mülkiyet hakkı kapsamında kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil davaları

Abstract

Pierre-Joseph Proudhon'a göre hırsızlık olan mülkiyet, günümüz modern devlet anlayışında kişi hakları arasında önemli bir yere sahiptir. Toplum Sözleşmesiyle yalnız kullanma hakkının mülkiyet olarak değerlendirilmesi gerektiği anlayışına karşılık modern devlette kişiye, şey üzerinde egemenlik sağlayan hak anlayışı olarak karşımıza çıkan mülkiyet hakkı, bu kadar öneme sahip olmasına rağmen mutlak bir hak olmayıp kamu yararı nedeniyle kısıtlanabilen bir haktır. Çalışmanın birinci bölümünde mülkiyet hakkı, bu hakkın kapsamı ve bu hakkın kamu yararı gerekçesiyle kısıtlanmasının en görünen hali olan kamulaştırma işleminden bahsedilecektir. Kamulaştırma işleminin anlaşılması ve ülkemiz hukuk sisteminde kamulaştırma işlemi nedeniyle mülkiyet hakkını kısıtlayan uygulamaların görülmesi açısından mülkiyet hakkının doğuşunun, gelişme evrelerinin ve kapsamının açıklanması ve sonrasında kamulaştırma işleminin anlatılması yolu izlenmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde kamulaştırma işleminin aşamalarına ayrıntılı bir şekilde değinilerek kamulaştırılan taşınmazın gerçek bedelinin belirlendiği ve tapusunun idare adına geçmesi sonucunu doğuran kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil davaları açıklanmıştır. Bu davalar açıklanırken uygulamadan ve yüksek mahkeme kararlarından yararlanılmış, bir nevi üçüncü bölümde incelenecek mülkiyet hakkı ihlali oluşturabilecek durumların altı çizilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın son bölümünde ilk iki kısımda incelenen bilgilerle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ve Anayasa Mahkemesi (AYM) kararları incelenerek oluşabilecek mülkiyet hakkı ihlalleri üzerinde durulmuştur. Gerek uygulamadaki aksaklıklara gerekse de kanundaki eksikliklere dikkat çekmek suretiyle mülkiyet hakkı ihlallerinin önüne geçmek için birtakım çözüm önerilerinde bulunulmuştur.

According to Pierre-Joseph Proudhon, the property, which is theft, has an important place among therights of the people in the modern state concept. Inspite of the understanding that the right touse the right of use by the Community Convention should be considered as property, the right of ownership in the modern state as a conception of rights that dominates the thing on one's own is a right which can be restricted due to the public good, although it is of such importance. In the first part of the study, the right of ownership, thescope of this right and the expropriation process which is the most visible form of the restriction of this right for public benefit will be mentioned. In order to understand the expropriation process and the practices that restrict the right of property due to expropriation process in our country's legal system, the way of explaining the emergence, development stages and scope of the right to property and then explaining the expropriation process were followed. In these condpart of the study, the expropriation process is explained in detail and the actual cost of the expropriated property is determined. While explaining these cases, the application and high court decisions were taken into consideration. In the last part of th estudy, the information examined in the first two chapters was examined and the violations of property rights that could be formed by combining the decisions of the European Court of Human Rights and the Constitutional Court were emphasized. A number of solutions have been proposed in order to prevent any breach of property rights by drawing attention to the deficiencies in the implementation.