ERKEKLERDE ÖZ-ŞEFKAT VE ŞİDDET EĞİLİMİNİN İNCELENMESİ: TOROSLAR ÖRNEĞİ

Abstract

Bu çalışma, erkeklerde öz-şefkat ve şiddet eğiliminin incelenmesini araştırmayı amaçlamıştır. Ayrıca, bu çalışma ile katılımcıların yaş, kardeş sayısı, eğitim düzeyi, medeni durum ve gelir düzeyi gibi demografik özelliklerine, sosyal medya kullanım sıklıklarına, psikolojik sorunlarının olup olmama ve psikolojik destek alıp almama durumlarına ulaşılmak amaçlanmıştır. Çalışmanın katılımcılarını, Mersin ilinin Toroslar ilçesindeki 18 yaş ve üzeri erkek bireyler (364 katılımcı) oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında katılımcıların şiddet eğilim düzeylerini belirlemek amacıyla Şiddet Eğilim Ölçeği, öz-şefkat düzeylerini belirlemek amacıyla Öz-Duyarlık Ölçeği ve katılımcıların demografik bilgilerini, sosyal medya kullanım sürelerini, psikolojik sorunlarının olup olmama ve psikolojik destek alıp almama durumlarını belirlemek amacıyla Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizi gerçekleştirilmeden önce katılımcıların Şiddet Eğilimi ve Öz-Duyarlık Ölçeklerinden almış oldukları puanların normal dağılım gösterip göstermediği doğrultusunda karar verilmiştir. Bu bağlamda araştırmada katılımcıların öz-şefkat ve şiddet eğilimi arasındaki ilişkilerin incelenmesinde Spearman Sıra Farkları Korelasyon Katsayısı hesaplanmıştır. Katılımcıların Şiddet Eğilimi ve Öz-Duyarlık Ölçeklerinden almış oldukları puanların yaşa, kardeş sayısına, eğitim düzeyine, anne ve baba eğitim durumlarına, çocukluğun geçtiği yere, medeni duruma, çocuk sayısına, gelir düzeyine ve sosyal medya kullanım sıklıklarına göre farklılaşıp farklılaşmadığının incelenmesinde normal dağılım gösteren boyutlarda tek yönlü varyans analizi, normal dağılım göstermeyen boyutlarda ise Kruskal Wallis Testi kullanılmıştır. Benzer şekilde katılımcıların Şiddet Eğilimi ve Öz Duyarlık Ölçeklerinden almış oldukları puanların anne ve babalarının medeni durumuna, çocuklarının olup olmamasına, psikolojik sorunlarının olup olmamasına ve vii psikolojik yardım alıp almamalarına göre farklılaşıp farklılaşmadığının incelenmesinde normal dağılım gösteren puanlar için t testinden, normal dağılım göstermeyen durumlar içinse Mann Whitney U Testi’nden faydalanılmıştır. Sonuç olarak, erkeklerin şiddet eğilimi, öz-şefkat ve öz-şefkatin alt boyutlarında yaş düzeylerine göre anlamlı düzeyde bir farklılaşma bulunamamıştır. Fakat erkeklerin aşırı özdeşleşme, öz yargılama ve izolasyon alt boyutu sıra ortalamalarının kardeş sayısına göre; Öz-Duyarlık Ölçeğinin toplam sıra ortalamalarının ve paylaşım bilincinde olma, öz sevecenlik, bilinçlilik alt boyutu puanlarının eğitim düzeylerine göre; şiddet eğilimi, öz yargılama ve izolasyon alt boyutu sıra ortalamalarının çocukluğun geçtiği yere göre; öz-şefkat sıra ortalamalarının ve bilinçlilik puanlarının çocuklarının olup olmamasına göre; aşırı özdeşleşme sıra ortalamalarının çocuk sayısına göre; öz-şefkat, öz yargılama ve izolasyon sıra ortalamalarının ve paylaşım bilincinde olma, öz sevecenlik ve bilinçlilik puanlarının gelir düzeyine göre; öz sevecenlik alt boyutu puanlarının sosyal medya kullanım sürelerine göre, şiddet eğilimi, aşırı özdeşleşme ve öz yargılama sıra ortalamalarının ve paylaşım bilincinde olma alt boyutu puanlarının psikolojik sorun durumlarına göre; öz-şefkat, aşırı özdeşleşme ve öz yargılama sıra ortalamalarının psikolojik yardım alma durumlarına göre anlamlı düzeyde farklılaştığı tespit edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, katılımcıların şiddet eğilimi ile öz-şefkat düzeyleri arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunduğu görülmektedir. Öz-şefkatin alt boyutları açısından incelendiğinde ise katılımcıların şiddet eğilimleri ile aşırı özdeşleşme, öz yargılama ve izolasyon puanları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunduğu görülmektedir. İlişkilerin yönü ve düzeyi açısından değerlendirilecek olduğunda şiddet eğilimi arttıkça aşırı özdeşleşmenin, öz yargılamanın ve izolasyonun da arttığı, şiddet eğilimi azaldığında ise öz-şefkatin arttığı, bu ilişkinin anlamlı fakat düşük düzeyde olduğu söylenebilmektedir (Büyüköztürk, 2015).