REFİK HALİD KARAY’IN “YATIK EMİNE” VE NATHANİEL HAWTHORNE’NİN “KIZIL DAMGA” ESERLERİNİN FEMİNİST EDEBİYAT ELEŞTİRİSİ AÇISINDAN KARŞILAŞTIRILMASI

Abstract

Türk edebiyatının çok yönlü kalemlerinden biri olan Refik Halid Karay (1888-1965) Anadolu’ya sürgüne gönderildiği dönemlerde Memleket Hikâyelerini yazmıştır. Dönemin sosyal-kültürel yapısının da gözler önüne serildiği eserinde, Yatık Emine (1919) adlı hikayesi tasvirlerindeki gerçeklik ve ayrıntılı gözlem gücü ile dikkat çekmiştir. Amerikan edebiyatının güçlü ve aykırı kalemlerinden olan Nathaniel Hawthorne (1804-1864) görev yaptığı yerden ayrıldığı süreci acı ve tatlı yönleri ile anlattığı ayrıca da Püritenler ’in katı yaşamını ortaya koyduğu eseri The Scarlett Letter 1850 (Kızıl Damga) ile Amerika’da çok satan eserler içerisinde yerini almıştır. Bu çalışmanın amacı, Türk edebiyatından Refik Halid Karay’ın “Yatık Emine” öyküsü ile Nathaniel Hawthorne’un “Kızıl Damga” adlı eserini feminist edebiyat kuramı ve feminist eleştirisi bağlamında karşılaştırmaktır. Çalışmada feminist edebiyat kuramı ve feminist eleştirinin tarihsel gelişiminin yanında Refik Halid Karay ve Nathaniel Hawthorne’un hayatları, edebi kimlikleri ve eserlerine de yer verilmiştir. Tezin odak noktasını, feminist edebiyat kuramı ve feminist eleştirinin de ele aldığı toplumsal cinsiyet, bekaret, aşağılanma, aldatma, ataerkillik vb. temel kavramlar üzerinden incelemek oluşturmaktadır. Bu bağlamda “Yatık Emine ve Kızıl Damga” adlı eserlerde yer alan kadın karakterler seçilen temel kavramlar üzerinden karşılaştırılarak incelenmiştir.