EBEVEYNLERİN MÜKEMMELİYETÇİLİK VE ÇOCUK YETİŞTİRMEYE DAİR ÖZYETERLİK İNANÇLARININ SOSYAL MEDYA KULLANIMI VE DİĞER DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

Abstract

Bu araştırmanın amacı; ebeveynlerin mükemmeliyetçilik düzeyi ve özyeterlik inançlarının, sosyal medya kullanımı ve diğer demografik değişkenlerle olan ilişkisini incelemektir. Araştırma Türkiye genelinde 0 – 6 yaş grubunda çocuğu olan gönüllü ebeveynlerle gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmanın çalışma grubunu, kolay ulaşılabilen örnekleme yöntemiyle seçilmiş 324 anne ve 86 baba olmak üzere toplam 410 ebeveyn oluşturmaktadır. Katılımcılara; Bilgilendirilmiş Onam Formu, Demografik Bilgi Formu, Berkeley Ebeveyn Özyeterlik Ölçeği ve Frost Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği uygulanmıştır. Verilerin analizinde IBM SPSS Statistics 22 paket programı kullanılmıştır. Araştırmanın bağımlı değişkenleri olan özyeterlik ve mükemmeliyetçilik puanlarının normal dağılıma uygun olmamasından dolayı parametrik olmayan testlerden faydalanılmıştır. Bu doğrultuda; araştırmada ebeveynlerin özyeterlik ve mükemmelliyetçilik düzeylerinin ebeveyn rolleri açısından farklılaşıp farklılaşmadığı Mann Whitney U Testi ile incelenirken; çocuk sayısı, yaş, eğitim düzeyi, gelir düzeyi, sosyal medya kullanım sıklığı ve sosyal medyadan etkilenme düzeyi açısından farklılaşıp farklılaşmadığı ise Kruskal Wallis Testi aracılığı ile incelenmiştir. Ebeveyn özyeterliği ve mükemmeliyetçilik arasındaki ilişkiler ise Spearman Sıra Farkları Korelasyon Katsayısı aracılığı ile hesaplanmıştır. Araştırma sonuçlarına bakıldığında; ebeveyn özyeterliği ile mükemmeliyetçiliğin 3 alt boyutu arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki (rho=-,143, p<,001) olduğu ve ebeveynlerin özyeterlik düzeyleri arttıkça mükemmeliyetçilik düzeyinin azaldığı görülmüştür. Sosyal medya kullanımı ile ebeveyn özyeterlik inançları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit vii edilmiştir (U=1231.5, p<,008). Sosyal medya kullanım süresi artan ebeveynlerin (Günlük 4 saat kullanım) özyeterlik düzeyinin diğer ebeveynlerden daha düşük olduğu belirlenmiştir. Sosyal medyadan etkilenme düzeyi ile ebeveyn özyeterliği arasında istatiksel olarak anlamlı bir farka rastlanmıştır (U=774,5, p<,005). Sosyal medyanın ebeveynlik rollerinde etkili olduğunu düşünmeyen ebeveynlerin özyeterlik seviyelerinin diğer ebeveynlerden daha yüksek olduğu görülmüştür. Ebeveyn özyeterliği ile diğer demografik değişkenler arasında anlamlı bir farka rastlanmamıştır. Mükemmeliyetçilik değişkeni ile ebeveynlerin sosyal medya kullanımı, sosyal medyadan etkilenme düzeyi, aylık gelir ve eğitim düzeyi arasında istatiksel açıdan anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Bulgular, alanyazındaki diğer bulgularla karşılaştırılıp tartışılmıştır