OKUL ÖNCESİ ÇAĞINDAKİ ÇOCUKLARIN DİJİTAL OYUN BAĞIMLILIĞI İLE REKABET STİLLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Abstract

Bu araştırmanın amacı okul öncesi çağındaki çocukların dijital oyun bağımlılığı ile rekabet stilleri arasındaki ilişkinin incelenmek olarak belirlenmiştir. Bu amaç doğrultusunda 2021-2022 eğitim öğretim yılında Kayseri ilinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi ve özel okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 337 çocuk ve 27 öğretmen dahil edilmiştir. Araştırma çocuklar için; cinsiyet, yaş, kardeş sayısı, anne ve baba yaşı, anne ve baba öğrenim düzeyi, anne ve babanın çalışma durumu ve sosyo ekonomik düzey gibi değişkenler ile sınırlı tutulmuştur. Çalışmada katılımcılara Horzum, Ayas ve Çakır-Balta tarafından 2008 yılında kullanılmaya başlanan Bilgisayar Oyun Bağımlılığı Ölçeği ile 2017 yılında Uyanık Balat, Akman ve Arslan Çiftçi tarafından Türkçe uyarlanması yapılan Okul Öncesi Rekabet Ölçekleri kullanılmıştır. Araştırmada ölçek puanlarının normallik testi için ölçek puanlarının çarpıklık ve basıklık değerlerine bakılmıştır. Çarpıklık ve basıklık değerlerinin istenilen referans aralığını karşılaması ile birlikte ikili grup analizlerinde bağımsız student t-testi, ikiden fazla grup analizlerinde Oneway ANOVA testi, ölçek puanları arasındaki ilişkiyi belirlemede ise Pearson korelasyon testleri kullanılmıştır. Tüm testlerde istatistiksel önemlilik düzeyi p<0,05 olarak alınmıştır. Çalışma sonucunda erkek öğrencilerin, kız öğrencilere göre baskınlığın korunumu hiyerarşisi (p=0,024) ve isteklilik (p=0,002) ölçek puanlarının daha yüksek olduğu saptanmıştır. 4 yaş grubunda olan öğrencilerin başkalarına odaklı rekabet (p=0,009), göreve yönelik rekabet (p=0,007), isteklilik (p=0,016) ve engellenme (p=0,002) ölçek puanlarında, 5 ve 6 yaş grubunda olan öğrencilere göre daha düşük ölçek puanlarına sahip oldukları saptanmıştır. Anneleri çalışan öğrencilerin göreve yönelik rekabet ölçek vii puanları daha yüksek bulunmuştur (p=0,002). Babaları çalışan çocukların başkalarıa odaklı rekabet (p=0,017), baskınlığın korunumu hiyerarşisi (p=0,013) ve engellenme (p=0,013) ölçek puanlarının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.