Problem çözme eğitimi grup yaşantısının kadın mahkumların sosyal problem çözme becerilerine etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada D'Zurilla ve Golfried tarafından oluşturulan Problem Çözmede Beş Aşamalı Yaklaşım modeline (D' Zurilla ve Nezu, 2007; Nezu, Nezu ve D' Zurilla (2007) dayanan, Çekici ve Güçray (2012) tarafından geliştirilen sosyal problem çözme beceri eğitiminin hükümlü kadınların sosyal problem çözme becerilerinin geliştirilmesine olumlu yönde etkisi bulunup bulunmadığı ve bu etkinin kalıcı olup olmadığı incelenmiştir. Araştırma, 2018-2019 yılları arasında Adana ilindeki Karataş Kadın Açık Ceza İnfaz Kurumu'nda bulunan ve çalışmaya katılma konusunda gönüllü olan 36 kadın hükümlü üzerinde gerçekleştirilmiştir. Katılımcılar, 18 kişi deney ve 18 kişi kontrol grubu olmak üzere iki gruba bölünmüştür. Araştırmada deney grubuna problem çözme beceri eğitimi haftada bir defa olmak üzere 9 oturumda uygulanmış ve kontrol grubundaki katılımcılara herhangi bir uygulama yapılmamıştır. Çalışmada Sosyo-demografik bilgi formu ve D'Zurilla ve arkadaşları (2002) tarafından geliştirilmiş olan ve 25 maddeden oluşan 'Revize Edilmiş Sosyal Problem Çözme Envanteri' kullanılmıştır. Her iki gruba çalışmaya başlamadan önce ön test yapılmış ve dokuz haftalık oturumlar bittikten sonra son test uygulaması yapılırken iki ay sonra deney grubundan izleme ölçümü alınmıştır. Çalışmadan elde edilen veriler parametrik olmayan yöntemlerden Wilcoxon Sıralı İşretler Yöntemi ile analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarında deney grubundaki katılımcıların Probleme Olumlu Yönelim-Rasyonel Problem Çözme alt ölçeğinden alınan puanlar istatistiksel açıdan anlamlı bir şekilde artarken; Kaçınan Tarz (KT) ve Dikkatsiz/Dürtüsel Tarz (DDT) alt ölçeklerinden alınan puanların ise anlamlı şekilde azaldığı görülmektedir. Deney grubundaki katılımcıların son test ve izleme puanları arasında istatistiksel açıdan fark olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Araşrıma sonucunda Probleme Olumlu Yönelim-Rasyonel Problem Çözme puanlarının artması ve Kaçınan Tarz (KT) ve Dikkatsiz/Dürtüsel Tarz (DDT) alt ölçeklerinden alınan puanların azalması doğrultusunda sosyal problem çözme beceri eğitiminin kadın hükümlülerin sosyal problem çözme becerilerini geliştirmede etkili olduğu ve bu etkinin uzun süreli olduğu söylenebilir.

In this study, it was examined efficacy of social problem solving skills training, based on Social Problem Solving in Five Stages (D 'Zurilla and Nezu, 2007; Nezu, Nezu and D' Zurilla (2007) aproach and developed by Çekici and Güçray (2012), on the social problem solving skills of convicted women. The study was carried out in Karatas Women Prison, on 36 female convicts who were volunteers to participate. The participants were divided into two groups: 18 participants and 18 participants as control groups. In the study, a nine-session psychoeducation program was applied to the experimental group, while no control was applied to the control group. Socio-demographic data form and Revised Social Problem Solving Inventory Short Formwhich was developed by D' Zurilla et al. (2002) were used. Both groups were pre-tested before starting the study and after the end of the nine-week sessions, the final test was performed and the follow-up measurement was taken from the experimental group two months later. The data obtained from the study were analyzed by non-parametric methods using Wilcoxon Sequential Works. In the results of the analysis, it was found that the scores of the participants in the experimental group were found to be statistically significant. It is observed that the points taken from the avoided style and the careless / impulsive style sub-dimensions have decreased significantly. It was concluded that there was no statistically significant difference between the final test and follow-up scores of the participants in the experimental group. Finally it is possible to say that intervention program was effective on enhancing women offenders' social problem solving skills.