ÖZEL GEREKSİNİMLİ ÇOCUĞA SAHİP OLAN EBEVEYNLERİN YALNIZLIK, ALGILANAN SOSYAL DESTEK VE EBEVEYN ÖZ YETERLİĞİ DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ
Yükleniyor...
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Çağ Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu çalışma, özel gereksinimli çocuğu olan ebeveynlerin yalnızlık, algılanan sosyal
destek ve ebeveyn öz yeterliği düzeylerinin birbirleriyle ve sosyodemografik faktörlerle
birlikte incelenmesi amacıyla özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinde eğitim gören
öğrencilerin ebeveynleri ile yapılmıştır. Ebeveynlere UCLA Yalnızlık Ölçeği, Algılanan
Sosyal Destek Ölçeği, Ebeveyn Öz Yeterlik Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu
uygulanmıştır. Bağımsız iki grup arasındaki farkı test etmek için t-testi, ilişkisiz birden
fazla grup arasında ANOVA, ölçekler arasındaki ilişkiyi değerlendirmek için Pearson
korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Sonuçlar incelendiğinde anneler babalara kıyasla
daha yüksek sosyal destek algısı göstermiştir. Genç ebeveynler, daha yüksek öz
yeterlilik, daha düşük yalnızlık düzeyine ve daha yüksek sosyal destek algısına sahiptir.
Değişkenler medeni duruma göre incelendiğinde evlilerin algıladıkları sosyal destek
bekârlara kıyasla daha yüksektir. Üniversite mezunu ebeveynlerin ebeveyn öz yeterlik
düzeyi ilkokul mezunu ebeveynlere kıyasla daha yüksektir. Genel olarak eğitim
seviyesi yalnızlık hissiyle ters orantılı, algılanan sosyal destek ile doğru orantılı olarak
bulunmuştur. Çalışmayan ebeveynler çalışanlara kıyasla daha yüksek yalnızlık
hissetmektedir. Ebeveynlerin gelir düzeyi düştükçe yalnızlık hissi artmaktadır. Ailede
başka özel gereksinimli birey yoksa ebeveynlerin algıladıkları sosyal destek düzeyi
artmaktadır. Ebeveynlerin yalnızlık düzeyi başka bakım veren olma durumunda
azalmaktadır. Özel gereksinimli çocuğun erkek olması durumunda ebeveynlerin
yalnızlık hissi artmaktadır ve algılanan sosyal destek düzeyi azalmaktadır. Çocuğun
yaşı arttıkça ebeveyn öz yeterlik düzeyi düşmektedir. Özel gereksinimli çocuğu olan
ebeveynlerin ebeveyn öz yeterlik düzeyi ile yalnızlık düzeyi arasında negatif yönde
zayıf bir ilişki vardır; algılanan sosyal destek arasında pozitif yönde zayıf bir ilişki
vardır. Ebeveynlerin yalnızlık ve sosyal destek düzeyleri arasında negatif yönde orta
düzeyde ilişki vardır. Sonuçlar, özel gereksinimli çocuğu olan ebeveynlerin sosyal
destek, öz yeterlilik ve yalnızlık düzeyleri arasındaki karmaşık ilişkileri vurgulayarak,
bu ebeveynlerin yaşadığı zorlukları anlamak ve destek sağlamak için bireysel ve sosyal
düzeyde müdahalelerin geliştirilmesinin önemini ortaya koymaktadır
