TÜRK SAZ ŞİİRİNDE TAŞLAMALAR VE ÂŞIK HANİFİ ÜNVER’İN TAŞLAMALI ŞİİRLERİ
Özet
Türksazsanatınınenönemlianlatımaraçlarındanbiri taşlamalardır. Sosyal hiciv ifadeleri içeren bu şiirler, Türk insanının duyguvedüşüncelerininifadecisiolanâşıklartarafındansıkça söylenmiştir.Âşıkedebiyatındatoplumsalyaşamınkötüyegiden yönlerini, siyasal, sosyal ve ekonomik adaletsizliği, halkı huzursuz eden olayları ya da bireysel kusurları, ahlaka uymayan, etik dışı durum ve eylemleri eleştiren şiirler taşlama türü adı altında değerlendirilmiştir. Bu şiirler yer yer mizahi özellik taşımalarının yanı sıra yol gösterici, aksayan yönleri onarıcı niteliğe de sahiptirler. Doğru-yanlış, iyi-kötü, kusur-kusursuzlukbildirerekolmasıgerekeni,yapılmasıgerekeni sergilemektedirler. Âşık şiirinde çok sayıda taşlama örneği bulunmaktadır. Âşıklar bireysel duyarlılıkları ve toplumun sözcüsü olarak yüklendikleri misyon sebebiyle eleştiride bulunmaktan geri durmamış, sözlerini sakınmadan ifade etmişlerdir. Bu nedenle taşlamalar, sivri ve sert bir dille açık açık, bazen de tam tersi esprili ve mizahi dille teşbih, tezat, kinaye, mübalağa sanatlarınınetkisindenyararlanarakkapalıveimalıbirdille oluşturulmuşlardır. Bu çalışmada genel bağlamda Türk saz şiirindeki taşlamalardan hareketle Malatyalı Âşık Hanifi Ünver’in taşlama türündeki şiirleri ele alınmıştır.Aşığaait,derlemeveliteratürtaramayöntemleriyle belirlenmiş yüz elli civarındaki şiir incelenmiş ve taşlama türünden olanları değerlendirmeye alınmıştır. Âşık Hanifi Ünver’in şiirlerinde aşk vesevdakonusuağırlıktadır.Bununlabirliktesosyal,siyasal, toplumsal ve ekonomik konularda taşlamalar söylemiş, çeşitli kurum ve kuruluşları, bireyleri eleştirmiştir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Folklor, Edebiyat, Edebi Teori ve Eleştiri
Kaynak
Turkish Studies - Language and Literature
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
14
Sayı
2
