HATAY DÖRTYOLLU ÂŞIKLAR EMİN CAN VE MUSTAFA CENGİZ’E AİT ŞİİRLERİN İŞLEVSEL TEORİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ
Yükleniyor...
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Çağ Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Aşıklık geleneğinin kökleri^, eski Türk topluluklarında yer alan kam, şaman, baksı
isimleriyle tanınan, kopuz eşliğinde söyledikleri sözlü kültür ürünlerinin günümüze
taşınmalarını sağlayan ozanların ilk yerleşim yeri olan Orta Asya’ya dayanmaktadır.
Gelenek yüzyıllar boyunca gelişim ve değişim içinde olmasına rağmen günümüzde
çözülüş süreci yaşamaktadır. Ozanlardan aşıklara evrilen gelenekte, aşıkların rolü
toplumun acılarına, sevinçlerine, dertlerine, kederlerine, toplum içindeki aksaklıklara,
gelenek ve göreneklerin aktarımına olanak sağlamak ve bireylerin, toplumların sesi
olmaktır. Âşıklık geleneğinin kendi içinde oluşturduğu kuralları vardır. Hatay ili aşıklık
geleneğinin yok olmasını önlemek, geleneğin devamlılığını sağlamak amacıyla il ve ilçe
bazında şiir şölenleri ve anma geceleri düzenlemektedir. Toplumun sözcüsü olan aşıklar,
yaşadıkları döneme ışık tutarken yöre halkının yaşamı içerisindeki her çeşit konuyu
işlemişlerdir ve bunu yaparken kültür aktarımı işlevini de yerine getirmişlerdir. 21. yüzyıl
aşıklarından olan ve Hatay’ın Dörtyol ilçesinin Ocaklı Köyü’nde yaşayan aşıklarımızdan
Aşık Mustafa Cengiz ve Aşık Emin Can şiirlerinde, yöre kültürüne ait olan her türlü
konuyu geçmişten günümüze işleyerek yörenin sosyo-kültürel özelliklerini yeni nesillere
aktarmışlardır. Gelenekten beslenen aşıklarımız değişen teknolojik gelişmelere de uyum
sağlayarak facebook ve YouTube gibi iletişim araçlarını da kullanmışlardır. Edebi
araştırmalar içerisinde aşıkların şiirleri şekil, tür ve içerik bakımından detaylı olarak
incelenmiştir ancak işlevsel teori bağlamında yeteri kadar inceleme yapılmamıştır. Bu
çalışmada yer alan aşıklarımızın şiirleri bu nedenle Bascom’un Folklorun Beş İşlevine
uygunlukları açısından karşılaştırmalı olarak incelenmek istenmiştir. Bu araştırmada elde
edilen bilgiler yazılı ve sözlü kaynaklar ışığında bilimsel bir çalışma niteliğindedir
