Küçük ve orta ölçekli imalat işletmelerinde çalışan performansının değerlendirilmesi: Adana Organize Sanayi Bölgesinde (AOSB) bir inceleme

Abstract

Bu çalışmanın amacı imalat işletmelerinde sıklıkla kullanılan iş gören performansını değerlendirme yöntemlerinin saptanmasıdır. İş gören performans değerlendirme süreci işletmelerde çalışanların verimliliğinin arttırılması amaçlanmaktadır. Çalışmanın verileri Adana ilinde faaliyet gösteren büyük ve orta boy 30 imalat işletmesinin insan kaynakları sorumlusu ile yüz yüze görüşülerek, 14 açık uçlu soruya cevap vermeleri talep edilmiştir. Hukuksal yapıları açısından bakıldığında araştırmaya veri sağlayan işletmelerin %33'ü limited şirket, %67'si ise anonim şirket olarak kendilerini tanımlamışlardır. Söz konusu işletmelerin %74'ünde insan kaynaklı departmanı mevcuttur. Araştırma kapsamında incelenen işletmelerin %70'i ürünlerinin ihracat edildiğini beyan etmektedirler. Diğer taraftan 30 imalat işletmesinin %76'sı üretim faaliyetlerinde taşeron işçilerinden yararlandıklarını beyan etmişlerdir. Araştırma sonuçlarına göre imalat işletmelerinin % 56'sı senede bir kez iş gören performansı değerlendirme işlerini gerçekleştirmektedir. Araştırmaya veri sağlayan imalat işletmelerinin büyük bölümünde grafik değerlendirme, kontrol listesi, kritik olaylar ve sıralama yöntemlerinin kullanıldığı görülmektedir. Bu yöntemlerin sıklığı yüzdelerle ifade edilmektedir. Performans değerlendirmenin % 43 ile en fazla işletmelerin üretimlerinin arttırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmaya katılan işletmeler performans değerlemesi sonucunda %71 oranında geri bildirim almaktadırlar. Anket yapılan işletmelerde etkili performans gösteren iş görenler % 37 oranında prim ile ödüllendirilmektedir. İşletmelerde performans değerlemesi yapılmaması halinde firmaların % 44'ü, iş görenlerin bilgi, yetenekleri hakkında bilgi sahibi olunamayacağı savunulmuştur. Elde edilen sonuçlara göre, iş veren ve iş görenin eğitilmesi ve işletmelerin kendi yapı ve hizmet özelliklerine uygun bir değerlendirme sistemi kurmaları gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca değerleme sürecine iş görenin katılımının sağlanması ve sonuçların birlikte tartışılarak açık hale getirilmesi önerilmektedir.

The objective of this study is to determine frequently used methods for performance evaluation in manufacturing companies in Adana province. It is possible to enchance efficiency of employees by performance evaluation. Performance evaluation of "human resources management" of small and mid size companies in Adana province have come into prominence as for application part. Data is provided by face-to-face interviews with 30 companies located in Adana Organized Industrial Zone. Within this scope, in this research, performance evaluations of companies in human resources management are examined. As a result of this survey, it is seen that 33% of companies are cooperation limited, the rest 67% of companies are corporation. Human resources unit take part in 74% of companies, 70% of companies do export. In 76% of companies, subcontracted workers are employed. According to the research results, performance is evaluated once a year in 56% of companies. It is seen that most of the companies which provided data for this research, use graphic ratings, check-lists, critical incidents and sorting methods. It is concluded that performance evaluation is the best way to increase production (43%). The companies which have taken part in this research, received feedback at the rate of 71%. The personnel of 37% that give a very good performance is rewarded by premimum/bonuses. In 44% companies, it is defended that if the performance is not evaluated, companies can't be informed of knowledge and skills of their personnel. According to the results obtained, it is concluded that employer and personnel should be trained and every company should consider a suitable evaluation system for its own structure and service. And it is recommended that participation of employees should be encouraged and the results should be discussed frankly all together.