Türk kuyumculuk sektöründe strese neden olan etmenlerin kuyumcuların performansı üzerindeki etkisinin incelenmesi: Mersin ilinde faaliyette bulunan kuyumcular üzerine nitel bir araştırma

Abstract

Günümüzde hızla değişen ekonomik durumlar, teknoloji alanında yapılan yeni icatlar ve bu icatların iş yaşamımızın, özel yaşamımızın her alanında yer alması ve rekabet ortamının artmasıyla birlikte şirketler kendilerine daha çok değer katacak faaliyette bulunmak durumunda kalmışlardır. İnsanların devamlı olarak değişen ve gelişen bu durumlara adapte olma durumu ise stres olgusunun meydana gelmesine neden olmuştur. Stres, iş yaşantısında önemli bir yere sahip olup çalışanların görev ve sorumluluklarını yerine getirirken, performanslarını etkileyen en önemli etmenlerden biri olarak nitelendirilmektedir. Genellikle olumsuz olarak algılanan stres kavramının bazen çalışanları tetikleyip, çalışma azimlerini artırarak performanslarını olumlu yönde etkileyebilmektedir. İş yaşantısında stres, çalışanlar üzerinde uyarıcı bir etkiye sahip olup ilk etapta performanslarını artıran bir etkiye sahip olsa da diğer taraftan baskının şiddeti artması ve bireyin bu baskıyı kaldıramayacak şekilde devamlı olması işgören üzerinde aşırı strese neden olmakta ve performanslarını düşürmektedir (Baltaş ve Baltaş, 2012: 65). İş yaşantısında stres çalışanların performansını kişisel stres etmenleri, örgütsel stres etmenleri ve çevresel stres etmenleri olarak üç temel etmen üzerinden etkilemektedir. Bu çalışma günlük yaşamın problem alanlarını göz önünde bulundurarak iş yaşamındaki stres olgusunun performans üzerindeki etkisini araştırmaktadır. Mersin ilinde kuyumculuk sektöründe faaliyette bulunan bireyleri kapsayan bu çalışma, stresin kuyumcular üzerindeki performansı nasıl etkilediğini ölçmek için, nitel yöntem kullanılarak gerçekleştirilmiş bir araştırma özelliği taşımaktadır. Mersin ilinde faaliyette bulunan kuyumcularla görüşmelerden elde edilen verilerin içerik analizine tabi tutulmasıyla, stresin kuyumculuk sektöründe faaliyette bulunan işgörenlerin performansını üç temel etmen üzerinden etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Bu etmenler, kişiye bağlı olarak meydana gelen kazanç, aile, tecrübe ve yaş etmenleri, bireyin çalıştığı örgütten kaynaklı güven ve süreklilik, mesleki yeterlilik, zaman baskısı, sermaye, güvenlik, sağlık etmenleri ve çevresel stres etmenlerden ekonomik, politik risk ve teknoloji etmenlerini kapsamaktadır. Meydana gelen stres etmenlerinden güvenlik, tecrübe, aile ve mesleki yeterliliğin işgörenin performansını doğrudan olumsuz etkilerken, kazanç, zaman baskısı, sermaye, güvenlik, sağlık, ekonomik ve politik risk, teknoloji, güven ve sürekliliğin ise çalışanın performansını önce olumlu yönde etkilemekte ancak baskının sürekli olması halinde stres düzeyinin artmakta ve çalışanın performansını olumsuz yönde etkilediği sonucu ortaya çıkmıştır. Bu durumda kuyumculuk sektöründe faaliyet gösteren işgörenlerin stresi doğru algılayıp iyi yönetilmesi gereken önemli bir süreç olarak görmeleri ve buna karşı çeşitli stratejiler geliştirerek bu süreci yönetmeleri gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.

Today's rapidly changing economic situations, new inventions in the field of technology, and the involvement of these inventions in all areas of our private life, business life and with the increase in the competitive ambiance, companies have to act to add more value to them. The necessity of people adapting to these constantly changing and developing conditions caused the stress phenomenon to occur. Stress has an important place in business life and which is considered to be one of the most important factors affecting the performance of employees while fulfilling their duties and responsibilities. Generally, perceived as negative concept of stress should be taken into consideration that sometimes employees have a triggering effect and they can affect their performance positively by increasing their determination to work. Although stress in business life has a stimulating effect on employees and increases their performance in the first place, the increasing of the pressure on the other hand and the continuity of the individual in such a way that they cannot remove this pressure cause excessive stress and decrease their performance. Stress in the workplace affects the performances of the employees through three basic factors which are personal stressors, organizational stressors and environmental stressors. This study research the effect of stress phenomenon on performance in business life by taking into account the problem areas of daily life. This study, is a research carried out which covers individuals in the jewelery sector in Mersin province, uses qualitative methods to measure the degree to which stress affects jewelers on performance. By analyzing the data obtained from interviews with the jewelers operating in Mersin province, it is concluded that the stress affects the performances of the employees working in the jewelery sector through three basic factors. These factors include that depend on the individual, such as earnings, family, experience and age factors, the originates of the person work from organization, confidence and continuity, professional competence, time pressure, capital, security, health factors, and environmental stressors contain economic, politic risk and technology factors. When occur factors of stress, security, inexperience, family and professional competence directly negative affect that employee's performance, earnings, time pressure, capital, security, health, economic and political risks, technology, confidence and continuity affect the employee's performance in a positive way, however, if the pressure is continuous, the level of stress increases and the performance of the employee negatively affects. In this case, it is concluded that the employees working in the jewelry sector face with stress as an important process that should be perceived as a good process and to manage this process by developing various strategies against it.