Analitik hiyerarşi prosesi ile AR-GE projesi seçimi: İş makinaları sektöründe bir uygulama

Abstract

Pazar şartlarının gittikçe zorlaştığı ve rekabetin hat safhaya çıktığı günümüzde şirketlerin ayakta kalabilmesi için fark yaratan, kaliteli, düşük maliyetli, maksimum fayda sağlayan ürünleri meydana getirmesi gerekir. Bu koşulları sağlamak için şirketler katmadeğeri yüksek ve yenilikçi Ar-Ge projeleri ile rakipleri karşısında öne geçebilirler. Bu nedenle şirketler sürekli yeni fikirler ve ürünler üretmek zorunda kalmaktadır. Ancak yeni ürün ve fikirleri üretmek ve bunlar arasından seçim yapmak şirketler için atılacak kritik adımlar olduğu gibi beraberinde şirket için bir takim riskler de taşımaktadır. Ar-Ge projeleri arasından; şirketin stratejik hedefleriyle ve kâr beklentileriyle fazlasıyla örtüşecek projeyi seçmek şirketlerin geleceği için hayati önem taşımaktadır. Karar vericilerin tüm kriterleri sağlayan en iyi alternatifi seçmesi gerekmektedir. Bu tezde seçim sürecine yardımcı olacak çok kriterli karar verme yöntemlerinden ve modern karar destek yöntemlerinden biri olan Analitik Hiyerarşi Proses (AHP) Yöntemi incelenip bir sanayi işletmesinde, arge projesi seçiminde nasıl uygulanacağı gösterilmiştir. Belirlenen hedef proje adaylarının seçim kriterleri literatüreden ve şirket çalışanlarıyla yapılan ikili görüşmelerle belirlenmiştir. Problemin modellenmesinde kullanılacak hiyerarşik modele ait karar ağacı hazırlanmıştır. Hiyerarşinin değerlendirme aşamasında kriterlerin ikili karşılaştırma matrisleri oluşturulup kurumun projeleri değerlendirmeye alıp sonuçlandırılmıştır.

In a time like this where market conditions get tougher and competition has got high, companies must create good quality, low cost, different products that benefit the customer most. To meet these conditions companies must create innovative R&D projects to overcome the competitors. For this reason companies have to create new ideas and products continously. Since creating new products and ideas are crucial, they come with certain risks. Among many projects choosing the right project that fits the strategic goals and profit expectations of the company is an important stage for the future of that company. Decission makers have to choose the project that satisfies all criteria. In this paper Analytic Hierarchy Process (AHP), a multi criteria decission making method which is one of the modern decission making asisstance tools, is examined and its application in an industrial company for choosing among certain projects is shown. The target project candidates are determined by literature search and data from interviews witht the company staff. Then the decission tree belonging to the hierarchic model is formed which will help the modelling of the whole problem. In the assessment phase of the hierarchy process pairwise comparison matrices are created and the projects of the company are assessed then finally prioritized.