Organize sanayi bölgelerinde dış ticaret sorunları: Mersin Tarsus Organize Sanayi Bölgesi'nde bir uygulama

Abstract

Dış ticaret faaliyetleri, ülke ekonomileri açısından çok önemli bir yere sahiptir. Bu ekonomik katılımlardan yararlanılırken çeşitli güçlüklerle de karşılaşılabilmektedir. Hükümetler kendi ülkelerindeki ihracat yapabilme yetisine sahip olan firmalara yönelik sunmuş olduğu alt yapı hizmetleriyle dış ticaret süreçlerine katkılar sağlayabilmektedir. Bu alt yapı hizmetlerinden bir tanesi Organize Sanayi Bölgesi olarak adlandırılan ve sanayinin uygun görülen alanlarda yapılmasına olanak sağlayan yerlerdir. Gerek bölgesel gerekse, ulusal ekonominin gelişimine katkı sağlayan Organize Sanayi Bölgelerinde, yer alan işletmelerin rekabet şartlarına bakışları ve kendilerini değişikliğe uygun ortamlara adapte edebilecek şekilde değiştirebilmeleri önem arz etmektedir. OSB'lerin etkin kullanıldığı alanlardaki firmalara da çalışmanın uygulanarak dış ticaret engellerinin azaltılmasına yönelik çeşitli önerilerin sunulması amacına dayalı çalışmaların artması OSB'lerin firmalar tarafından tercih edilmesine de katkı sağlayacaktır. Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesinde faaliyet gösteren ve ihracat yapan 108 firmaya gönderilen anket formlarından 49 tanesi değerlendirmeye uygun olarak kabul edilmiştir. Tanımlayıcı bir araştırma olarak tasarlanan bu çalışmada literatüre dayalı araştırma soruları oluşturulmuştur. Çalışmadaki verilerin analizinde faktör analizi, güvenilirlik analizi ve tanımlayıcı istatistiki analizlerden faydalanılmıştır. Faktör analizi sonucu, değişkenler yedi alt başlık altında toplanmıştır: firmanın kendi yetersizlikleri, dış pazar ortamına ilişkin engeller, finansal engeller, bilgi eksikliği, bürokratik engeller, kültürel farklılıklar ve ulaşım maliyetleri ve destek eksiklikleri. Çalışma, aynı zamanda küresel rekabetin vazgeçilmez unsurlarından olan internetin firma yetkililerince dış ticaret uygulamalarına ilişkin algı düzeylerini de ortaya koymaya çalışmıştır.

Foreign trade activities have an important place in national economies. Several difficulties may be faced while getting benefit from this economic contribution. Governments can make contributions to the national economy processes with their infrastructure services presented to the companies which have the capacity to carry out export businesses. One of theses infrastructure services is Organized Industrial Zones which enable industrial activities to be performed at predetermined suitable locations and contribute to the development of both regional and national economies. It is important for business organizations located in OIZs to have a proper view towards competition conditions and to be able to adopt themselves to the new developments. Increasing the level of studies which aim to offer several suggestions for the reduction of foreign trade barriers for companies displaying activities both in and out of OIZs would play an important role in promoting the preference of OIZs by companies. For the purpose of the study, 108 questionnaires were sent to export companies located in the Mersin-Tarsus OIZ, and 49 of the questionnaires returned were considered to be appropriate for being evaluated. In this study, which was planned to be a descriptive one, research questions were formed based on the literature. Factor analysis, reliability analysis and descriptive statistical analysis were used in analyzing the data obtained during the study. Variables were grouped under the following seven subtitles as a result of the factor analysis carried out: inabilities of the company itself, barriers related to the foreign market environment, financial barriers, lack of knowledge, bureaucratic barriers, cultural differences, transportation costs and lack of support. This study also tried to expose perception levels of company executives on internet in foreign trade applications, which is the indispensable component of global competition today.