TÂCÎ-ZÂDE CA‘FER ÇELEBİ DÎVÂN’INDA ATASÖZLERİ VE DEYİMLER

Abstract

Atasözleri ve deyimler geçmişten günümüze kadar ulaşan, uzun deneme ve tecrübe sonucu ortaya çıkan, yer yer mecazlı bir söyleyişe ve anlam derinliğine sahip öğüt niteliğinde kalıplaşmış sözlerdir. Söyleniş güzelliği, anlatımdaki güç ve kavramın zenginliği açısından önemli dil yapıları olan bu sözler pek çok alan için inceleme konusu oluşturmaktadır. "Tâcî-zâde Ca‘fer Çelebi Divan’ında Atasözleri ve Deyimler" adını taşıyan bu tez dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm olan "Giriş" te atasözleri ve deyimler hakkında bilgi verilmiş, araştırmanın konusu, amacı ve kapsamından bahsedilmiştir. İkinci bölüm "Yöntem" de araştırmanın yöntemi açıklanmıştır. Üçüncü bölüm "Bulgular" da ise atasözleri ve deyimlerin tanımı yapılmış olup Tâcî-zâde Ca‘fer Çelebi’nin hayatı ve eserleri hakkında bilgiler verilmiştir. Daha sonra ise divanda geçen atasözleri, deyimler ve halk deyişlerinin geçtiği beyitlerin tespiti yapılıp bu beyitlerin diliçi çevirilerine yer verilmiştir. "Tartışma ve Sonuç" başlığı taşıyan son bölümde ise verilen tüm bilgiler toparlanıp değerlendirilmiştir. Yazılan bu tezle Ca‘fer Çelebi’nin Divanında atasözü, deyim ve halk deyişlerini nasıl, hangi anlamda ve hangi sıklıkla kullandığı ortaya konmaya çalışılmıştır.