ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE SİYASAL DÜŞÜNCENİN KARMAŞIKLIĞININ YORDAYICILARI OLARAK BİLİŞSEL ESNEKLİK, BİLİŞSEL KAÇINMA VE BEŞ FAKTÖR KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ

Abstract

Üniversite öğrencilerinde bilişsel esneklik, bilişsel kaçınma ve beş büyük faktör kişilik özelliklerinin siyasal düşüncenin karmaşıklığı üzerindeki yordayıcı etkisini incelemeyi amaçlayan bu araştırma nicel araştırma metodolojisine uygun olarak kurgulanmıştır. Bununla birlikte bu araştırma nicel araştırma metodolojisinde yer alan ilişkisel araştırma türünde bir araştırmadır. Bu araştırma ile öncelikle bilişsel esneklik, bilişsel kaçınma, beş büyük faktör kişilik özellikleri ve siyasal düşüncenin karmaşıklığı değişkenleri arasındaki ilişki örüntüleri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu değişkenler arasında anlamlı ilişkiler olduğu belirlendikten sonra ise bilişsel esneklik, bilişsel kaçınma, beş büyük faktör kişilik özelliklerinin siyasal düşüncenin karmaşıklığı üzerindeki yordayıcı etkisi regresyon temelli olarak incelenmiştir. Araştırmanın evrenini ülkemizde 2022-2023 eğitim-öğretim yılında üniversite seviyesinde öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Bu kapsamda 3 farklı üniversitede farklı fakülte ve bölümlerde öğrenim gören üniversite öğrencileri araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemi uygun örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Üniversite öğrencilerinde bilişsel esneklik, bilişsel kaçınma ve beş büyük faktör kişilik özelliklerinin siyasal düşüncenin karmaşıklığı üzerindeki yordayıcı etkisini incelemeyi amaçlayan bu araştırmada araştırma hipotezleri doğrultusunda veri toplamak amacıyla; Kişisel Bilgi Formu, Siyasal Düşüncenin Karmaşıklığı Ölçeği, Bilişsel Esneklik Envanteri, Bilişsel Kaçınma Ölçeği, Beş Faktör Kişilik Envanteri olmak üzere toplam beş farklı ölçme aracından oluşan bir ölçek bataryası kullanılmıştır. Verilerin analiz sürecinde betimsel istatistiki analizler ve verilerin normallik durumuna göre Bağımsız Gruplar İçin t-Testi, ANOVA, Pearson Korelasyon ve Basit Doğrusal Regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırmada üniversite vii öğrencisi katılımcıların siyasal düşüncelerinin karmaşık düzeylerinin cinsiyet, aylık ortalama harcama miktarı ve sahip olunan siyasal ideolojiye göre anlamlı biçimde farklılaştığı belirlenmiştir. Araştırmada katılımcıların siyasal düşüncenin karmaşıklığı, bilişsel esneklik ve bilişsel kaçınma düzeyleri arasında anlamlı ilişkiler olduğu belirlenmiştir. Araştırmada belirlenen anlamlı ilişkinin siyasal düşüncenin karmaşıklığı ile bilişsel esneklik arasında pozitif yönlü iken bilişsel kaçınma arasında negatif yönlü ve orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Ayrıca araştırmada üniversite öğrencisi katılımcıların siyasal düşüncelerinin karmaşıklık düzeylerinin bilişsel esneklik tarafından pozitif, bilişsel kaçınma tarafından anlamlı bir biçimde negatif yönlü olarak yordandığı belirlenmiştir.