Tam zamanında üretim sisteminin üretim maliyetleri- maliyet muhasebesi üzerindeki etkileri teknik masura ambalaj sanayi ve ticaret a.ş'de bir uygulama

Abstract

Günümüzde, iletişim sektöründe ve teknolojide meydana gelen hızlı gelişme ve değişme sonucunda dünyanın ekonomik sınırları büyük ölçüde küçülmüş buna bağlı olarak üretim yerel olmaktan çıkıp, dünya pazarları tek bir pazar haline dönüşmüştür. Ticarette sınırların ortadan kalkması, tüketicileri daha bilinçli hale getirmiştir. Tüketiciler az maliyet ve daha yüksek kalitede, en iyi satış ve satış sonrası hizmet sunan işletmelerin mamullerini tercih etmeye başlamışlardır. Bu tercih, işletmeleri kaliteli ve düşük maliyetli mamuller üretmeye zorlamıştır. Tam Zamanında Üretim Sistemi bu zorlamalar karşısında ortaya çıkmış bir üretim teknolojisi olup yüksek kaliteli mamulün düşük maliyette istenilen zamanda ve istenilen miktarda, istenilen yerde tüketiciye sunulmasını hedefler. Bu hedefe ulaşabilmenin ön şartlarından biri stok maliyetlerini sıfıra indirmektir. Bunun için ilk madde ve malzeme, yarı mamul stoklarının azaltılması yoluna gidilmelidir. Tam Zamanında Üretim Sisteminin temelini oluşturan sıfır stok ve toplam kalite kontrol üretim ortamının fiziksel yapısını değiştirerek, üretim maliyetlerinin yapısında ve maliyetlerin ölçülmesinde önemli değişikliklere neden olmuştur. Direkt işçilik maliyeti büyük ölçüde azalırken Genel Üretim Maliyetlerinde artış gözlenmektedir. Bu durum, direkt işçiliklerin geleneksel maliyet muhasebesindeki önemini, Tam Zamanında Üretim ortamında yitirdiğini göstermektedir. Tam Zamanında Üretim Sistemini uygulayan işletmeler geleneksel maliyet muhasebesi sisteminden farklı olarak bu sisteme uygun bir maliyet muhasebesi yapısı oluşturmak zorundadırlar. Tam Zamanında Üretim Sistemini başarı ile uygulayan birçok işletme maliyet muhasebesindeki geleneksel yöntemleri terk ederek, bu anlayışa uygun yeni yöntemler geliştirmek zorunda kalmışlardır. Bu şekilde elde edilen maliyet bilgileri, daha doğru, daha güvenilir ve daha anlamlı olacaktır.

Today, owing to rapidly development and changing in telecommunication and technology, local economies often transcend geographical boundaries and competition in many industries became worldwide in scope. Therefore, production is no longer being made locally and all of the world markets became a global market. Such a development in business life affected consumer to become more conscious. Consumers started preferring products of firms which supply low cost, high quality products and the best selling and post selling services. Intensified competition compelled the firms to supply low cost, high quality and the best selling and post selling services. Consequently, Just In Time (JIT) Production System which supplies high quality and low cost products to consumers whenever they demand came out. JIT System requires reducing -nearly to zero- inventory holding (carrying) costs, especially for raw materials and work in process inventory. Since JIT Production System necessitates minimum inventory and Total Quality Control it has caused important changes in physical production conditions, structure of manufacturing costs and measuring costs. In JIT Production System, manufacturing overhead increases while direct labor cost decreases substantially. So, comparing to traditional manufacturing system direct labor cost vs. manufacturing overhead lost its importance in JIT Production system and this made firms to form different cost accounting system so as to produce useful accounting information.