İşsizlik sigortası ve uygulanmasında karşılaşılan sorunlar ve aksamalar

Abstract

İşsizlik kavramı kelime kökenine inildiği zaman, "iş" kökünden türemiş ve yoksun olma anlamına gelen "-siz" ekini alarak, hayatını idame ettirecek bir faaliyet alanına dâhil olmama anlamında bir kavram oluşturmuştur. Ancak, zaman içinde bu kavram ile ilgili, pek çok tanımlamalar da yapılmıştır. Tanımlama şekli ne olursa olsun, işsizliğin bireysel veya ülkesel anlamda bir takım ekonomik etkilerden kaynaklandığı veya bu etkilere neden olduğu yadsınamaz bir gerçektir. İşsizlik-ekonomi veya ekonomi-işsizlik arasındaki bu yakınlık nedeniyle, işsizliğin ekonomik anlamda tanımlamaları da yapılmıştır. Toplumsal işsizlik, üretim kaynaklarının en önemlisi olan işgücünün kullanılmaması, boşa harcanması; kişi açısından işsizlik ise; çalışma arzu ve yeteneğine sahip, çalışmaya hazır durumda olmakla beraber gelir getirici bir işe sahip olamamak şeklinde tanımlanmışlardır . Bir başka tanımda ise; işsizlik, çalışma istek ve yeteneğine sahip olup, mevcut çalışma ve ücret koşullarına göre emeğini arz ettiği halde uygun bir iş bulamayan kişilerin durumu, şeklinde tanımlanmıştır . Bu çerçevede, işsizlik sigortası; işsiz tanımlamasının kapsamında yer alan bireylerin, işsiz kalma durumlarında meydana gelen eksikliklerin, az da olsa telafi edilmesi amacıyla ortaya çıkan bir sigorta türüdür. Bu sigortanın uygulanmasına dair ülkeler arasında farklılıklar olsa da, genel anlamda işsiz kalan kişinin ekonomik gücünün sıfıra inmesinin engellenmesi şeklinde, bir ortak amaç etrafında birleşildiği görülmektedir. Uygulama aşamasında ise, devlet destekli, işveren destekli ve çalışan destekli şekillerde farklı işsizlik sigortası uygulamalarının olduğu görülmektedir. Ülkemizde, işsizlik sigortasına dair belirlenen model; devlet, işveren ve çalışanın katkıda bulunduğu üçlü model olarak tabir edilen modeldir. Gerçekte, işsizlik sigortasının temelini, çalışanlardan yapılan kesintiler oluşturmaktadır. Bununla beraber işverenlerin verdiği prim ve devletin yaptığı katkı da bulunmaktadır. Bireylerin ücretleri oranında, belirli yüzdeliklere göre yapılan kesintiler, oluşturulan fona aktarılmakta ve bu fonda biriken paralar işsiz kalan bireylere çalıştıkları süre oranında verilmektedir.

When it is descended the origin of the concept "unemployment", you discern that it is derived from the root "employment", a word having the prefix "un-" which means being without an area of activity for resuming the life. This concept has also made many definitions over time. No matter what it is identified, one thing is certain that unemployment has caused a number of economic impact in individual or national sense or caused these effects. The definition of unemployment is also made in the meaning of economy because of the proximity between unemployment-economy or economy-unemployment. Social unemployment means not to use and to waste the labor which is the most important source of production, also the unemployment in personal means not to have a wage-earning employment in spite of the desire and ability as well as one is ready to work . In another definition; unemployment means not to find a proper job based on the current work and pay conditions although one supplies labor as well as it has the desire and ability to work . In this regard, unemployment insurance is a type of insurance resulted in order to slightly compensate for the lack. Although there are differences between countries on the implementation of this insurance, it seems to unite around a common goal in the way of preventing the stroke to zero of unemployed person's economic power in general. In the application phases it is seen that there are different unemployment insurance applications in the forms of state-sponsored, employer-sponsored and employees-sponsored. The model which defined on the unemployment insurance in our country is the model referred to as the tripartite model in which government, employers and employees contributed. In fact, the basis of the unemployment insurance constitute of deductions made from employees. The deductions made according to the certain percentages of individuals in proportion to their salary and the monies deposited in this fund are given to unemployed individuals in the rate while they work.