Turanlı’nın defteri’nde yeni lisan hareketi ve Türklük mefkûresi

Abstract

Bilindiği gibi, ‘Yeni Lisan Hareketi’, 11 Nisan 1911 tarihinde Selanik’te yayınlanmaya başlanan Genç Kalemler dergisinin en önemli temsilcilerinden Ziya Gökalp, Ömer Seyfettin ve Ali Canip Yöntem ile başladı. Mustafa Nermi, Kâzım Nami (Duru), Aka Gündüz (Enis Avni), Mehmet Ali Tevfik (Yükselen), Reşad Nuri (Drago), Celal Sahir (Erozan), Subhi Edhem, Hüseyin Naci, Âkil Koyuncu, Edhem Hidayet, Tahsin Nahid, Selahaddin Asım, Mustafa Haluk ve Rasim Haşmet de Yeni Lisan hareketinin önemli destekleyicileri arasında yerlerini aldılar. Bu çalışmada Mehmet Ali Tevfik’in Turnalının Defteri (1914) adlı eserinde kaleme aldığı “Türklük mefkûresi” konusundaki makaleleri incelenerek “Yeni Lisan” hakkındaki fikirleri eserden yola çıkılarak çözümlenip değerlendirilecektir. Ziya Gökalp, Ömer Seyfettin ve Ali Canip gibi dönemin önde gelen Yeni Lisan taraftarlarının yanında yer alan; şiirleriyle, makaleleriyle ve verdiği konferanslarla dikkatleri çeken M. Ali Tevfik’in, gerek Yeni Lisan hareketi ve gerekse Millî Edebiyat içerisindeki yeri metinler ışığında sorgulanacaktır.

As it is known, “the “New Language Movement” had a start by Ali Canip Yöntem, Ömer Seyfettin and Ziya Gökalp who were the most significant representatives of the magazine Genç Kalemler (Young Pens) which was started to publish in Salonika (now Thessaloníki, in Greece) on April 11, 1911. Mustafa Nermi, Kâzım Nami (Duru), Aka Gündüz (Enis Avni), Mehmet Ali Tevfik (Yükselen), Reşad Nuri, Celal Sahir (Erozan), Subhi Edhem, Hüseyin Naci, Âkil Koyuncu, Edhem Hidayet, Tahsin Nahid, Selahaddin Asım, Mustafa Haluk and Rasim Haşmet also were among important supporters of the New Language’s Movement. In this study Mehmet Ali Tevfik’s ideas on “the New Language” by examining his articles about “Turkism thoughts” in his book, Turanlı’nın Defteri (1914- Handbook of Turanian) will be analyzed and evaluated with a focus on the work. Impact of M. Ali Tevfik paying attention with his poems, articles and conferences on both the New Language and the National Literature, who was on side of the supporters of New Language such as Ziya Gökalp, Ömer Seyfettin and Ali Canip including the famous advocates of that period; will be questioned in the light of the texts in his book.