Demografik değişkenlerin iş tatminine etkileri: Hatay Dörtyol'da bir demir-çelik fabrikasına yönelik uygulama

Abstract

Toplum yaşamında önemli yer tutan işletmelerin nihai hedeflerinden biri, yüksek kalitede ve verimlilikte ürün elde etmek ve karlılıklarını sürdürülebilir kılmaktır. İşletmelerin bu amaca yönelik uğraşlarında en etkili işletme girdilerinden birisi de çalışanlarıdır. Çalışanların iş tatmininin sağlanması, üretim aşamalarında kesintilerin olmaması, işletme yönetiminin üzerinde durması gereken stratejik bir konu olmuştur. Bu nedenle çağdaş işletme yöneticileri ve araştırmacılar açısından "iş tatmini" kavramı daha önemli hale gelmiştir. Araştırmanın temel amacı, işletmeler ve iş görenler açısından oldukça önemli olan iş tatmininin, demografik özelliklere göre farklılık gösterip göstermediğinin incelenmesidir. Bu araştırmada nicel araştırma türlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma evreni Hatay-Dörtyol bölgesi ağır sanayi iş kolunda emek-yoğun üretim yapan bir demir-çelik fabrikasının üretim birimindeki 296 çalışandan; araştırma örneklemi ise, basit tesadüfi örneklem yöntemiyle seçilen 120 çalışandan oluşmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasında iki bölüm 26 sorudan oluşan anket formundan yararlanılmıştır. Çalışan katılımcıların anket formuna eksik yanıt vermeleri sonucu, 13 anket geçersiz görülmüş ve uygulamaya alınmamıştır. Ölçek olarak Minnesota İş Tatmin Ölçeği kullanılarak çalışanların demografik özelliklerinin içsel tatmin, dışsal tatmin ve genel iş tatmin düzeylerinin demografik özelliklerine göre farklılıklarının belirlenmesinde Student T-Testi ve Anova Testi kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 20.00 Demo paket programı ile analiz edilerek sonuca ulaşılmıştır. Yapılan bu çalışmanın sonucunda; uygulamanın yapıldığı demir-çelik fabrikası çalışanlarının, içsel iş tatmini düzeylerinin cinsiyet değişkenine göre anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilirken, dışsal ve genel iş tatmininde cinsiyete göre anlamlı farklılaşma gözlenmemiştir. Çalışanların içsel-dışsal ve genel iş tatmin düzeylerinin yaş, medeni durum, eğitim durumu, pozisyon ve kıdem değişkenlerine göre ise anlamlı farklılık göstermediği sonucuna ulaşılmıştır.

One of the ultimate goals of businesses that have an important place in the social life is to get products at high quality and efficiency and to make their profitability sustainable. One of the most effective business inputs for businesses in this endeavor is their employees. Achieving work satisfaction for employees and lack of interruptions in the production process has become a strategic issue that should be addressed by the business management. For this respect, the concept of "job satisfaction" has become more important in terms of contemporary business managers and researchers. The main purpose of the study is to examine whether the job satisfaction, which is very important in terms of businesses and employers, differs according to the demographic characteristics. In this research, a screening model was used from the quantitative research types. The research universe consisted of 296 employees in the production unit of an iron-steel factory, which engaged in labor-intensive production in the heavy industrial sector of Hatay-Dörtyol region; The research sample consists of 120 employees selected by simple random sampling method. In the collection of research data, a questionnaire consisting of two parts and 26 questions was used. As a result of the employee participants' inadequate response to the questionnaire, 13 questionnaires were considered invalid and not implemented. Using the Minnesota Job Satisfaction Scale, Student T-Test and Anova Test were used to determine the differences in the demographic characteristics of the employees according to the demographic characteristics of internal satisfaction, external satisfaction and general job satisfaction. The obtained data were analyzed by SPSS 20.00 Demo package program and the result was reached. As a result of this study; it was found that the employees' iron and steel factory employees had significant differences in internal job satisfaction levels according to the gender variable, but no significant difference was observed between the sexes in external and general job satisfaction. The internal-external and general job satisfaction levels of the employees were not significantly different according to age, marital status, education status, position and seniority variables.