Havacılık sektöründe vardiyalı ve normal mesaili çalışanların bazı demografik değişkenlere göre SCL 90 açısından incelenmesi

Abstract

Havacılık sektörü günümüzün en hızlı büyüyen sektörlerinden biridir. Aynı zamanda sektör, vardiyalı çalışmanın en yoğun olduğu sektörlerden biridir. Bu bağlamda çalışmamız, Türkiye'de havacılık sektöründe vardiyalı çalışanlar ve normal mesaili çalışanların bazı demografik değişkenlere göre SCL90 açısından incelenmesini amaçlamaktadır. Araştırma örneklemi, 62 normal mesaili ve 90 vardiyalı olmak üzere toplam 152 havacılık sektörü çalışanıdır. Örneklem, Adana, Ankara, Antalya, Batman, Bodrum, Muğla, Elazığ, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kayseri, Konya, Nevşehir, Sivas, Trabzon illerinde çalışan personellerden seçkisiz örnekleme yöntemi ile seçilmiştir. Araştırmaya katılan personellerin kişisel bilgileri, araştırmacı tarafından hazırlanmış "Kişisel Bilgi Formu" ile, psikolojik belirtilerine ilişkin veriler ise SCL 90 belirti tarama ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Elde edilen verilerin analizinde SPSS 20.0 programı aracılığı ile t-test ve korelasyon analizleri kullanılmıştır. Katılımcıların psikolojik belirtileri üzerinde, vardiyalı çalışanlar ile normal mesaili çalışanlar arasında SCL90'ın belli alt boyutlarında (somatizasyon, depresyon, kişiler arası duyarlılık, fobik anksiyete) anlamlı farklılıklar tespit edilirken, diğer alt boyutlarda anlamlı farklılık tespit edilememiştir. Cinsiyet değişkeni incelendiğinde ise "Somatizasyon" alt boyutu haricinde anlamlı bir farklılık saptanmamıştır. Korelasyon analizi sonucunda, SCL90'ın "Anksiyete", "Obsesyon" ve "Depresyon" alt boyut indekslerinin çalışma yılı (kıdem) değişkeni ile yüksek korelasyon gösterdiği bulgusuna ulaşılmıştır. Yaş değişkeni incelendiğinde ise "Anksiyete", "Obsesyon" ve "Depresyon" alt boyut indeksleri ile birlikte "Kişiler Arası Duyarlılık" alt boyut indeskinin de yüksek korelasyon gösterdiği bulgusu elde edilmiştir.

Aviation industry is one of the fastest growing industry nowadays. Also, shift work is most widely seen in the aviation industry. Therefore, the major aim of this study is to investigate the shift workers and day workers in aviation industry according to some demografic variables, by "SCL90" symptom check list. The data was gathered from aviation industry employees in Adana, Ankara, Antalya, Batman, Bodrum, Muğla, Elazığ, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kayseri, Konya, Nevşehir, Sivas, Trabzon, by simple random sampling method. Symptom check list was fulfilled by 152 current employees (90 shift worker and 62 day worker). Personal information of the subject group were obtained by "Personal Information Form" prepared by researcher and the pyschological symptoms index data were obtained by using a symptom check list, "SCL90". t-test and correlation analysis were used for the analysis of the collected data. It was determined that, in some subscales of SLC90 (somatisation, depression, interpersonal sensitivity, phobic anxiety), there are statistically significant psychologic differences between shift workers and day workers. Additionally, gender variable has significant difference only in "Somatisation" subscale. It was also determined that, "Anxiety", "Obsession", "Depression" subscale indexes have positive correlation with increase of "Seniority" variable. Lastly, it was found that, "Anxiety", "Obsession", "Depression" and "Interpersonal Sensitivity" subscale indexes have positive correlation with "Age" variable.