Sosyal psikolojik açıdan toplumsal cinsiyet ve atasözleri: Erkek egemen cinsiyetçiliğin Türk atasözlerine yansıması

Abstract

Kültür, bir toplumun tarihsel süreç içerisinde meydana getirdiği ve nesilden nesile taşıdığı miras, maddi ve manevi özelliklerin tümüdür. Kültür, bir toplumun kimlik ve kimlik kodlarını oluşturur, onu öteki toplumlardan farklı kılar. Kültür, bir toplumun yaşam biçimi ve düşüncelerini yansıtma ve anlatma biçimidir. Kültür kavramına, toplumsal cinsiyet rolleri açısından bakıldığında ise, birçok karşılıklı belirlemeler söz konusudur. Toplumsal cinsiyet kalıpları kültürü etkilerken kültür de bahsedilen kalıpların kişilerarası ve nesiller arası aktarımında rol oynar. Bu noktada dilin kültür üzerinde tanımlayıcı ve taşıyıcı bir etkisi vardır diyebiliriz. Ve bunu yaparken de sözlü kültür geleneği olan birçok anlatım biçimini kullanmaktadır. Burada söz konusu olan anlatım biçimi ise atasözleridir. Atasözleri kültürü taşıması ve toplumun hayata bakış açısını yansıtması bakımından önemlidir. Bu çalışmanın amacı, atasözleri doğrultusunda Türk kültüründe kadın ve erkeğin rollerini ve toplumun bu rollerden beklentilerini açığa kavuşturmaktır. Çalışmada "kız, oğul/oğlan, kadın, erkek, ana, baba, kaynana, gelin, elti, dul, avrat " kavramlarının yer aldığı atasözleri ele alınacak, söz konusu kavramlar toplumsal cinsiyet bağlamında irdelenecektir.

Culture is the all features of heritage financal and spritual that moves from generation to generation in historical time. Culture creates the identitiy and identity codes of a community and makes it different from others. Culture is a type of a community. When it is looked to cultur notıon interms of social sex roles, the are many identifications. Where community sex mold are effectif culture, culture plays roles between people and generations that is told about molds. At this point, it can be said that language las an effect on culture interms of iddentifying and moving and it is used many telling style that includes oral culture tradition. Proverbs are the ones that have a telling style. Proverbs are important interms of many culture are redleeting lifestyle. The aim of this work is to make it clear of the roles of woman and men in Turkish culture with the light of proverbs. İn this work; '' girl, boy, woman, men, mother, father, mother-in-law, daughter-in-law, and etc'' molds are analysed on made them clear in terms of community sex roles.