Enerji sektöründe yabancı yatırım uyuşmazlıkları ve uluslararası tahkim

Abstract

Yabancı yatırımcılar tahkim şartı veya tahkim sözleşmesi vasıtasıyla, tahkim yerinin Türkiye olarak belirlenmesi veya uyuşmazlık çözümünde Milletlerarası Tahkim Kanunu uygulanmasını kararlaştırabilirler. Bu durumda uyuşmazlığın çözümünde, Milletlerarası Tahkim Kanunu uygulama alanı bulacaktır. Ancak enerji sektöründe genellikle, Devletler ve Diğer Devlet Vatandaşları Arasındaki Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümlenmesi Hakkındaki Konvansiyon (ICSID) ile düzenlenen ve kısaca ICSID tahkimi olarak adlandırılan tahkim yoluna başvurulmaktadır. Türkiye, 1988 yılında ICSID Konvansiyonu'na taraf olmuştur. Uyuşmazlığın hallinde ICSID tahkiminin uygulanabilmesi için, yabancı yatırımcının tabi olduğu devlet ile ev sahibi devletin, Konvansiyon' a taraf olması ve tahkim konusunda ayrıca rıza göstermeleri gerekmektedir. İki taraflı Yatırımın Karşılıklı Korunması ve Teşviki Anlaşmaları (YKTK) anlaşmalarının birçoğu ile çok taraflı Enerji Şartı Anlaşması taraf ülkelere, ICSID tahkimi, konusunda daimi "rıza" içerdiklerine dair yükümlülük yüklemektedir. Türkiye'nin Enerji Şartı Anlaşması üyeliği, 1994 yılında olmuştur ve bugüne kadar 85 ülke ile de, YKTK Anlaşmaları yapmıştır. Bu anlaşmalar sayesinde taraf ülkelere yatırım yapan yabancı yatırımcı, ev sahibi ülke ile uyuşmazlıklarını kolaylıkla ICSID tahkim merkezine taşıyabilecektir. Anahtar Kelimeler: Tahkim, Milletlerarası Tahkim Kanunu, Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümü İçin Uluslararası Merkez (ICSID), Yatırımın KarşılıklıKorunması ve Teşviki Anlaşmaları (YKTK), Enerji Şartı Anlaşması (EŞA)

By the arbitration charter or agreement, foreign investors may declare the arbitration place as Turkey or they may decide to initiate the protocols of "International Arbitration Law" in the case of disputations. In such a case of settlement, "International Arbitration Law" would apply. However, in the energy sector generally parties are involved in the path which is regulated by the code of "The International Centre for Settlement of Investments Disputes"(aka ICSID). In 1988, Turkey has become a member of ICSID Treaty. In a case of disputation, application of ICSID arbitration is up to two conditions; foreign investor's native state and the home state should be both the members of Treaty and both parties should declare their clear willingness. By most of the contracts of Treaties Concerning the Reciprocal Encouragement and Protection of İnvestments (BITs)", member countries of Energy Charter Treaty are initially obliged to declare their willingness constantly. Membership of Turkey to Energy Charter Treaty emerged in the year of 1994. Further on there have been contracts of BITs between her and 85 countries so far. Foreign investor, investing in a country which is a member of such agreements, may easily appeal the cases of disputation with the home state to ICSID arbitration Centre. Key Words: Arbitration, İnternational Arbitration Law, The International Centre for Settlement of Investments Disputes (ICSID), Treaties Concerning the Reciprocal Encouragement and Protection of Investments (BITs), The Energy Charter Treaty (ECT)