Türkiye Cumhuriyeti-Rusya Federasyonu dış ticareti: Rusya pazarı ve Güney Rusya bölgesi iş potansiyeli araştırması

Abstract

Karadeniz komşumuz Rusya Federasyonu (RF), Türkiye ile tarihi, siyasi ve ticari ilişkilerimiz nedeniyle stratejik olarak en önemli ülkelerin başında gelmektedir. Rusya Federasyonu 2012 yılı verilerine göre 26.6 milyar ABD doları toplam ithalatımızda ilk sırada yer alırken, 6.6 milyar ABD doları ihracatımızla 4. sırada bulunmaktadır. RF ile yürütülen son derece başarılı siyasi ilişkiler ticari anlamda da kendisini göstermiş olup ivme her geçen gün yukarı yönlü artış göstermektedir. Türkiyenin doğal kaynaklarının az olması, RF'nin de bu bağlamda güçlü olması nedeniyle özellikle doğal gaz ve petrol ürünleri ithalatı ağırlıklı olarak bu ülkeden yapılmakta ve dış ticaret açığımız önlenemez şekilde yükselmektedir. RF ile uzun süredir devam etmekte olan bavul ticareti azalış eğiliminde olsa da bu ülke hala Türkiye?nin ihracatında önemli bir yer tutmaktadır. RF'nin Ağustos 2012'de Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) üyeliği, dünya ticaretinde yaşanan en büyük serbestleşme adımlarından biri olmuştur. RF'nin DTÖ'ye katılımı ile DTÖ dünya ticaretinin çok büyük bir oranını temsil eder hale gelecektir. Bu üyelikle beraber söz konusu ülkede DTÖ'nün uluslararası ticarette koyduğu kuralların hâkim olması ile tarifelerin düşürülmesi, ithalat ve ihracat üzerindeki kısıtlamaların kaldırılması ve bunun ardından bu ülke ile ticaret yapan firmaların daha şeffaf, açık ve öngörülebilir bir ticaret sürecine sahip olmaları beklenmektedir. Bu tezin amacı, RF'nin tarihi, sosyo kültürel ve coğrafi yapısı, siyasal ve yasal çerçevesi hakkında bilgi vererek bu ülkeyi biraz daha yakından tanımak, RF'nin Türkiye Cumhuriyeti ile tarihi, siyasi ve ekonomik münasebetlerini tahlil ederek RF?nin temel ekonomik verileri, Türkiye ile ticareti, öne çıkan sektörler ve ülkenin en büyük 200 şirketinin yanında Güney Rusya?da yerleşik dış ticaret odaklı firmalar hakkında bilgi vererek şirketlerin daha sağlıklı iletişim ve işbirlikleri kurmasına zemin hazırlamaktır. Güney Rusya iş potansiyeli alan çalışması ile de mevcut güncel durumu analiz edip sorunlar ve somut sonuçlarla RF ile ticaret yapan ve yapmak isteyenlere yol gösterici olmaktır. 33 firma ile yapılan anket çalışması sonuçları da paylaşılarak Rusya ile iş yapmanın zorlukları ve avantajları hakkında sorunlar ve öneriler derlenmiştir. Ayrıca ülkemiz ihracatçılarına T.C. Ekonomi Bakanlığı ve Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) destekleri hakkında bilgi vererek ihracatçılarımızın Rusya ve diğer ülke ihracatlarına katkı sunmak, Rusya pazarının incelenmesi ve son zamanlarda yaşanan çeşitli sorunların ortadan kaldırılması, mevcut Pazar payının arttırılmasına yönelik öneriler sunmaktır.

Russian Federation (RF), Black Sea neighbour of Turkey, is the leading country among the most strategically important ones; as a result of historical, political, and commercial relations between the two. According to Russian statistics of 2012, while Russia is in the first place of Turkey's trade partners with $ 26.6 billion exports to Turkey and it is ranking the 4th with $ 6.6 billion imports from Turkey to the country. Succession in political relations with Russia redounds to the improvment of the trade relations between the partners, developping each passing day. Turkey's limited natural resources oblige it to import oil and natural gas products from Russia in increasing demands which inevitably enlarges the foreign trade deficit of Turkey. Even though the shuttle trade which continues for a long time between the partners tends to decrease, the country still has an important place in Turkey's exports. Participation of Russiato the World Trade Organization (WTO) in August 2012 has been one of the biggest steps in liberalization on world trade. With the participation of Russia, WTO will represent very high rate of the world trade. With the accession of Russia, WTO criterias for international trade are expected to be effective on Russia's trade, lower tariffs, less restrictions on import and export and subsequently a more transparent, open and predictable trading process for the companies trading with Russia are expected. Besides giving information about the key economic data of Russia, its trade with Turkey, leading sectors, and its largest 200 companies, the purpose of this study is to give information about foreign trade oriented companies in Southern Russia and to do the groundwork for companies of the both countries to have healthier communication and cooperation. It also aims being closely acquainted with Russia by analyzing historical, political and economic relations between Russia and Turkey while portraying the history, socio-cultural and geographical structure, and political and legal framework of the country. The fieldwork of business potential in Southern Russia aims guiding those who trade or want to trade with Russia by analyzing current status with its problems and proposing concrete results. The suggestions about the advantages and disadvantages of it and the difficulties in trading with Russia are portrayed through the results of a survey that was carried with 33 companies. Finally it also aims at contributing to Turkish exporters in their exports to Russia and to other countries by giving suggestions on increasing their current market shares and eliminating the recent problems in trade while analyzing Russian market, and giving information about the supports given to Turkish exporters by Republic of Turkey Ministry of Economy and Small and Medium-Sized Enterprises Development and Support Administration (KOSGEB).