Okul psikolojik danışmanlarının özel eğitim öz yeterlik algıları ile iş doyumları arasındaki ilişki: Mersin ili örneği

Abstract

Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin tanılama, yönlendirme ve müdahale aşamalarının birçok noktasında görev alan okul psikolojik danışmanları özel eğitimde önemli sorumluluklar üstlenmektedirler. Bu bağlamda yapılan bu araştırmanın amacı okul psikolojik danışmanlarının özel eğitim öz yeterlik algıları ile iş doyumları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmaya 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Mersin ili merkez ilçelerinde Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı resmi ve özel kurumlarda görev yapan 317 okul psikolojik danışmanı katılmıştır. Araştırmanın verilerinin toplanmasında; Minnesota İş Doyum Ölçeği, Rehber Öğretmen Özel Eğitim Öz Yeterlik Ölçeği ve Sosyo Demografik Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırma verileri Mann Whitney-U testi ve Spearman Sıra Farkları Korelasyonları ile analiz edilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre okul psikolojik danışmanlarının cinsiyetlerine, çalıştıkları okul türüne, mezun oldukları bölüme, eğitim düzeylerine, daha önce engelli bireye yönelik psikolojik danışma hizmeti vermiş olmalarına ve daha önce özel eğitim ile ilgili herhangi bir kurumda çalışma deneyimlerine göre hem öz yeterlik puanlarının hem de genel, iç ve dış iş doyum puanlarının anlamlı düzeyde farklılaştığı görülmüştür. Ayrıca araştırmada okul psikolojik danışmanlarının yaşları, deneyim yılları ve çalıştıkları kurumlardaki engelli öğrenci sayısı ile özel eğitim öz yeterlikleri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Bununla birlikte okul psikolojik danışmanlarının yaşları, deneyim yılları ve çalıştıkları kurumlardaki engelli öğrenci sayısı ile iş doyumu arasında anlamlı bir ilişki bulunmamakta olup sadece öğrenci sayısı ile dış iş doyumu arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Son olarak araştırmadan elde edilen bulgulara göre okul psikolojik danışmanlarının özel eğitim konusundaki öz yeterlikleri ile hem genel hem iç hem de dış iş doyumları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmaktadır.

School counsellors taking part in many points of diagnosis, guidance and interference phases of individuals needing special education take important responsibilities. In this context, the aim of this study is to examine the relationship between special education self-efficacy perceptions and job satisfactions of school counsellors. 317 school counsellors serving in 2018-2019 educational year in Mersin city center districts in Ministry of Education government and private schools took part in the study. Minnesota Job Satisfaction Scale, Counsellor Special Education Self-Efficacy Scale and Socio-Demographic Information Form were used in data collection. Study data were analyzed with Mann Whitney U test and Spearman's Rank Correlation. According to study results, both self-efficacy points and general, internal and external job satisfaction points differ significantly according to school counsellors' genders, school types they work, departments they graduated from, education levels, whether counselled to disabled individuals before and previous work experiences in an institution related to special needs. Besides, a positive significant relationship was found in the study between school counsellors' ages, experience years, number of disabled students in institution they work and their special education self-efficacies. Furthermore, although there is no significant relationship between genders, school types they work, departments they graduated from, education levels, whether counselled to disabled individuals before and previous work experiences in an institution related to special needs. Besides, a positive significant relationship was found in the study between school counsellors' ages, experience years, number of disabled students in institution and job satisfaction, a significant positive relationship was found only between student number and external job satisfaction. Finally, according to the results obtained from the study, there is a positive significant relationships between school counsellors' self-efficacy regarding special needs and their both general and internal and external job satisfaction.