UMBERTO ECO’NUN KRALİÇE LOANA’NIN GİZEMLİ ALEVİ (LA MİSTERİOSA FİAMMA DELLA REGİNA LOANA) ADLI ROMANI İLE OĞUZ ATAY’IN TEHLİKELİ OYUNLAR ADLI ROMANINA POSTMODERN BİR YAKLAŞIM

Abstract

Postmodernizm; 20. yüzyılın başlarında ortaya çıkmış, modernizmin kural ve düzen algısına karşın insanı özgürleştirmeyi amaçlayan bir fikir hareketidir. Modernizmin ideoloji ve kavramlarının toplumu anlamada yetersiz kalışı; postmodern düşüncenin tükenmiş tüm kavramları aşkın, daha öte yeni bir dünya görüşü sunmasına zemin hazırlamıştır. Bu çok boyutlu olgu edebiyat anlatılarına toplumun tüm mekanizmalarını, nosyonlarını aşkın bir tavırla sorgulayan post-bireyin dünyayı algılayış şekli olarak yansımaktadır. Postmodern anlatılarda yeni bir biçim, kurgu ve üslup anlayışı ile modern ötesi öznenin kendi gerçekliğini yaratımı ele alınmaktadır. Postmodern yazında; zaman, uzam, biçem, dil, anlam, gerçeklik, karakter ve yazarın konumu yeniden inşa edilmektedir. Postmodern anlatıları incelemek, yeni bir boyut kazanan çağı anlamlandırmada önem taşımaktadır. Postmodernizm, diğer ulusların edebiyatında olduğu gibi Türk edebiyatında da önemli bir yer edinmiştir. Bu çalışmada yapıtlarında postmodern unsurlardan yararlanan iki farklı ulusun yazarı; Ġtalyan yazar Umberto Eco‟nun Kraliçe Loana‟nın Gizemli Alevi (La Misteriosa Fiamma della Regina Loana) adlı romanı ile Türk edebiyatından Oğuz Atay‟ın Tehlikeli Oyunlar adlı romanı postmodern bağlamda karşılaştırılmıştır. Farklı coğrafyalarda yaşamış iki yazarın eserlerinde; postmodern anlatı tekniklerinin nasıl ve niçin kullanıldıkları, postmodern bireyin dünya algısının karakterler yoluyla nasıl işlendiği tespit edilmiştir. Farklı coğrafyalara ait her iki romanda da aynı postmodern anlatı tekniklerinden yararlanılması, kurgusal düzlemde karakterlerin bilinçaltının etkin rol oynamasından ötürü bu iki eser postmodern bağlamda karşılaştırılma açısından uygun görülmüştür. İki eser karşılaştırmalı edebiyat yöntemlerinden biri olan, metin odaklı inceleme metoduyla öz ve biçim bakımından karşılaştırılıp eserlerin benzer ve farklı yönleri ortaya konulmuştur.