ARKETİPSEL KURAM BAĞLAMINDA KIRGIZ MASALLARININ İNCELENMESİ

Abstract

Bu çalışma, yazılı kaynak taraması yapılarak elde edilen elli Kırgız masalının arketipsel sembolizm bağlamında değerlendirilmesini içermektedir. Yapılan bu yazılı kaynak taramasında Zekeriya KARADAVUT‟a ait Kırgız Masalları adlı çalışmadan toplam kırk altı masal kullanılmış olup aynı zamanda Mehmet Yılmaz‟a ait Kırgız Halk Masalları (Motif İndex ve Tercüme) adlı yüksek lisans çalışmasından da dört adet masal seçilip değerlendirilmiştir. Değerlendirilen bu masallar İsviçreli psikiyatr Carl Gustav Jung‟un ortaya koyduğu arketipsel sembolizm kuramı açısından araştırılıp; self benlik, gölge, birey vb. arketipler açısından sembolik olarak incelenmiştir. İlk başta görülemeyen simgelerin zaman içerisinde insanların karşılaştığı benzer olaylarda davranışlara yansıması anlamına gelen arketip kavramı Kırgız masal metinleri üzerinde değerlendirilmiştir. Çalışmada öncelikle Kırgız masallarını oluşturan altyapıya dair bir bakış açısı geliştirmek amacıyla araştırma sahasının oluşumunu sağlayan tarihi, coğrafi ve kültürel zemin hakkında bilgiler verilmiştir. Ardından Kırgız masalları ve Kırgız masalları üzerine yapılmış araştırmalar değerlendirilmiş, arketipsel sembolizm konusunun daha iyi kavranabilmesi için kurama dair temel kavramlar üzerinde durulmuştur. Arketipsel sembolizmin çalışma prensibi, eserde ilk başta görülemeyen simgeleri arketip ile ortaya koymaktır. Bu bağlamda Kırgız masallarında yer alan arketipler tespit edilmiş olup; metinler de örtük olarak verilen unsurlar arketipsel sembolizm bağlamında masallar üzerinden tetkik edilmiştir.