ERGENLERDE KARDEŞ ZORBALIĞININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Abstract

Bu araştırmanın amacı ergenlerde kardeş zorbalığını çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Araştırmaya katılan ergenlerin kardeş zorbalığı düzeylerinin, katılımcıların demografik özelliklerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelendiğinden, araştırma süreci tarama modellerinden karşılaştırma türü ilişkisel tarama modeline uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın katılımcılarını Mersin ilinde bulunan 14-18 yaş aralığındaki 322 ergen oluşturmaktadır. Kartopu örnekleme yöntemiyle belirlenen katılımcıların 160’ı kadın 162’si ise erkektir. Araştırma verilerinin toplanmasında kardeş zorbalığı ölçeği, kişisel bilgi formu ve veli onam formu kullanılmıştır. Toplanan veriler SPSS 25.00 ile analiz edilmiştir. Analizlerde parametrik testlerden, Bağımsız Örneklemler için t testi ve Tek Yönlü ANOVA testi kullanılmıştır. Sonuç olarak zorbalık alt boyut puanları cinsiyete göre incelendiğinde erkek ergenlerin kadın ergenlerden daha fazla zorbalık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Mağdurluk alt boyutu kadın ergenlerde erkek ergenlere göre daha fazla bulunmuştur. Kardeş zorbalığı ile yaş değişkeni arasında anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Annesi çalışmayan ergenlerin kardeş zorbalığı zorbalık ve mağdurluk alt boyut puanları daha yüksek bulunmuştur. Babası çalışmayan ergenlerin zorbalık alt boyut puanı daha yüksek bulunmuştur. Katılımcıların yaşadığı ilçeye göre kardeş zorbalığı düzeyleri incelendiğinde Akdeniz ilçesinde yaşayan ergenlerin zorbalık alt boyut puanı daha yüksek çıkarken, Toroslar ilçesinde yaşayan ergenlerin mağdurluk alt boyut puanları daha yüksek bulunmuştur. Kardeş zorbalığı ile ergenlerin sınıf düzeyi arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Anne ve baba eğitim durumu ilköğretim olan ergenlerin mağdurluk alt boyut puanı daha yüksek çıkarken, zorbalık alt boyutu ile anne baba viii eğitim durumu arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Kardeş zorbalığı ,katılımcıların kardeş sayısına göre analiz edildiğinde 3 kardeşi olan ergenlerin mağdurluk alt boyutu puanı daha yüksek çıkarken, 2 kardeşi olan ergenlerin zorbalık alt boyutu daha yüksek çıkmıştır. Kardeşleri ile arasındaki yaş farkı az olan ergenlerin mağdurluk alt boyutu puanları daha yüksek çıkmıştır. Ergenlerin kardeş yaş farkı ile zorbalık alt boyut puanı arasında anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır. Kardeş sıralamasında en büyük olan kardeşlerin mağdurluk alt boyutu puanı daha yüksek çıkarken, kardeş sıralaması ile zorbalık alt boyutu arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Aile maddi durumu düşük olan, parçalanmış aile tipine sahip ergenlerin mağdurluk alt boyutu puan ortalamaları daha yüksek bulunmuştur.