ÂŞIK FATMA TAŞKAYA’NIN HAYATI, SANATI VE ŞİİRLERİ

Abstract

Türk kültürünün önemli bir parçası olan âşıklık geleneği köklü bir geçmişe sahiptir. Âşıklık geleneği, kendine özgü kuralları olan ve bu kurallar çerçevesinde nesilden nesile aktarılan bir gelenek olarak karşımıza çıkmaktadır. Sözlü geleneğin ustaları âşıklar, yüzyıllarca toplumun sesi olmayı başarmışlardır. Şiirlerinde siyasi ya da sosyal olayları işleyerek toplumun aksayan yönlerine parmak basmışlardır. Ne yazık ki âşıklık geleneği zaman geçtikçe eski popülerliğini yitirmektedir. Bu geleneğin gelecek nesillere aktarılması için toplantılar ve şölenler düzenleyen illerimizin başında Adana gelmektedir. Adana âşıklık geleneğinin tarihi çok eskiye dayanmaktadır. Karacaoğlan ve Dadaloğlu gibi gelenekte derin izler bırakmış şairlerimiz Adana/Çukurova kültüründe yetişmişlerdir. Onlar da tıpkı günümüzdeki âşıklar gibi toplumun sözcüsü olmuşlardır. Adana âşıklık geleneği ve Adanalı âşıklar hakkında birtakım çalışmalar bulunmaktadır. Ancak genellikle erkek âşıkları konu alan çalışmalar yapılmıştır. Gelenekte var olan kadınlara yönelik araştırmaların çok az yapılması geleneğin aktarılması hususunda önemli bir sorun teşkil etmektedir. Oluşan bu soruna dikkat çekmek ve geleneğe katkı sağlayan Adanalı kadın âşıklar hakkında bilgi vermek amacıyla bu çalışma yapılmıştır. Adana’nın önemli kadın âşıklarından biri olan Âşık Fatma Taşkaya’nın 111 şiiri üzerinde şekil ve içerik bakımından detaylı inceleme yapılarak bir kadın olarak gelenekteki varlığı ispatlanmaya çalışılmıştır. Bu araştırmada elde edilen bilgiler, yazılı ve sözlü kaynaklar ışığında bilimsel bir çalışma niteliği taşımaktadır.