CERABLUS VE ÇEVRESİNDE YAŞAYAN TÜRKMENLERİN FOLKLORU (GEÇİŞ DÖNEMLERİ)

Abstract

VII. yüzyılda Oğuz boylarıyla tanışmış, XI. yüzyılda Selçuklulara ev sahipliği yapmış; uzun bir dönem, önce Memlûklerin sonra Osmanlı Devleti’nin hakimiyetinde kalmış, bugün Türkiye’nin güney sınır komşusu olan Suriye toprakları, halk kültürü ve edebiyatı bakımından zengin ve köklü bir birikime sahiptir. İçinde Türkmenlerin yaşadığı, Türkçenin konuşulduğu ve Türk kültürünün yansımalarının Arap ve Kürt kültürünün de üzerinde görüldüğü bu topraklar, önceleri baba-oğul Esad Rejiminin tesiriyle, Suriye İç Savaşı’ndan sonra ise kaos ortamının beraberinde getirdiği güvenlik sorunları nedeniyle folklor çalışmalarının yapılamadığı bir alan olmuştur. Çalışmada tüm zorluklar göz önünde bulundurularak Cerablus ve çevresinde bulunan Türkmen köy ve beldelerine ulaşılmış, burada yaşayan Türkmenlerin folklor unsurları ve halk edebiyatı ürünleri tespit edilmiş, Türkmenlerin sözlü tarihi, onların kendi ifadeleriyle kaydedilmiş ve Suriye sosyal tarihinin, Türkmenler üzerindeki genel durumu ortaya konmuştur. Çalışma, Cerablus ve çevresinde yaşayan Türkmenlerin kültürünü; dini, edebi ve sosyal açıdan ele alarak somut veriler sunmakta ve Türkmenlerin geçmişten bugüne Suriye’deki sosyal yapılanmasının tanınması bakımından önem taşımaktadır. Suriye İç Savaşı’nın, Cerablus ve çevresinde yaşayan Türkmenlerin sosyokültürel yapıları ve aidiyet kültürleri üzerindeki yıkıcı etkisini ortaya koyan ilk saha çalışması olması bakımıyla da yapılan çalışmanın, Suriye Türkmen folkloru ve karşılaştırmalı halk bilimi için bir kaynak niteliği taşıması beklenmektedir