YATIRIMCI DUYARLILIĞININ PAY SENEDİ GETİRİLERİNE ETKİSİ: OECD ÜLKELERİ ÖRNEĞİ

Abstract

Bu çalışmada OECD ülkelerinde yatırımcı duyarlılığının pay senedi getirilerine etkisi araştırılmıştır. Bu doğrultuda 17 OECD ülkesine ait Şubat 2004-Ağustos 2021 dönemine ait borsa endeksleri ve yatırımcı duyarlılığını temsilen tüketici güven endeksi, korku endeksi ve işlem hacmi aylık verilerinden faydalanılmıştır. Ayrıca faiz oranı kontrol değişken olarak modele eklenmiştir. Yapılan eş bütünleşme testleri yatırımcı duyarlılığı ile borsa endeksi arasında uzun vadeli bir ilişki olduğunu göstermiştir. Yatırımcı duyarlılığının borsa üzerindeki kısa ve uzun vadeli etkisi ARDL modeli kullanılarak incelenmiştir. Hem uzun hem de kısa dönemde TGE’nin borsa endeksi üzerinde pozitif ve anlamlı, VIX’in hem uzun hem de kısa dönemde negatif ve anlamlı etkileri olduğu tespit edilmiştir. IH ve FAİZ’in ise yalnızca uzun vadede anlamlı ve negatif etkisi olduğu görülmüştür. Yatırımcı duyarlılığı ile borsa endeksi arasındaki nedensellik ilişkisi Emirmahmutoğlu ve Köse (2011) Bootstrap Nedensellik Testi ile incelenmiştir. Analiz sonuçları TGE, VIX, IH ve FAIZ değişkenlerinin borsa endeksinin granger nedeni olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmada ayrıca, değ൴şkenlerde ortaya çıkan poz൴t൴f ve negat൴f şokların etk൴ler൴n൴n birbirinden farklı olmasına dayanan bir yaklaşım olan Hatemi-J (2012) asimetrik nedensellik testi gerçekleştirilmiştir. Tüketici güven endeksinde gerçekleşen pozitif şoklardan endeks fiyatındaki pozitif şoklara ve tüketici güven endeksindeki negatif şoklardan pay piyasası endeks fiyatındaki negatif şoklara doğru %1 anlamlılık düzeyinde çift yönlü nedensellik ilişkisinin olduğu görülmektedir. Korku endeksinde meydana gelen pozitif ya da negatif şoklardan endeks fiyatına doğru bir asimetrik nedensellik ilişkisi tespit edilememiştir. Endeks fiyatı, işlem hacminde gerçekleşen pozitif şoklardan ziyade negatif şoklara tepki vermektedir. Varyans ayrıştırması analiz sonuçlarına göre, pay piyasası endeks fiyatının varyansı üzerinde en etkili değişken tüketici güven endeksidir. Etki tepki analiz sonuçlarına göre ise, TGE, VIX, IH ve FAIZ değişkenlerinde meydana gelebilecek bir standart sapmalık şokların EF üzerinde iki aylık bir etkisi olduğu, takip eden aylarda dalgalanarak uzun dönem denge değerine geldiği görülmektedir.