Lise öğrencilerinin durumluk ve sürekli kaygı düzeyleri ile kendini sabote etme davranışının incelenmesi

Abstract

Bu çalışma, bireylerin sosyal yaşam ve akademik hayatlarını yüksek ölçüde etkilediği bilinen kendini sabote etme davranışının karşılaştırmalı olarak durumluk ve sürekli kaygı düzeyleri ile arasındaki ilişkinin, demografik değişkenler de göz önünde bulundurularak belirlemek amacıyla yapılmış kesitsel bir çalışmadır. Araştırmada yer alan katılımcı grubu; 2020-2021 Eğitim-Öğretim yılı içerisinde Adana il merkezine bağlı sınavsız öğrenci alan okullardan randomize olarak seçilen Seyhan, Çukurova ve Yüreğir merkez ilçelerinde Anadolu ve İmam Hatip Liselerinde öğrenim gören 539 lise öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmanın bağımlı değişkeni olan kendini sabote etme davranışı düzeyini ölçmek için "Kendini Sabote Etme Davranışı Ölçeği"; araştırmanın bağımsız değişkenleri olan durumluk kaygı ve sürekli kaygı düzeylerinin belirlenmesi için "Durumluk- Sürekli Kaygı Ölçeği" , diğer demografik değişkenlerin etkisinin belirlenmesi için ise araştırmacı tarafından oluşturulan "Demografik Bilgi Formu" kullanılmıştır. Yapılan analizlere göre, kadın öğrencilerin erkek öğrencilere göre daha fazla kendini sabote etme davranışı sergilediği görülmüştür. Öğrencilerin kendini sabote etme düzeylerinin algıladıkları gelir düzeyine göre farklılaştığı fakat sınıf seviyelerine göre bir farklılığın olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Yapılan korelasyon analizi sonuçlarına göre, kendini sabote etme davranışı, hem durumluk hem de sürekli kaygı ile pozitif yönde orta düzeyde ilişkili bulunmuş fakat sürekli kaygı ile kendini sabote etme davranışı arasındaki ilişkinin durumluk kaygıdan daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuçlar literatürdeki diğer çalışmalar göz önüne alınarak tartışılmış ve bazı önerilere yer verilmiştir.

This research is a cross-sectional study conducted to determine the relationship between self-handicapping behavior, which is known to greatly affect individuals' social and academic life, with state and trait anxiety levels considering also demographic variables. The sample group of research consists of 539 high school students in the 10th and 11th grade, studying at Anatolian and Imam Hatip High Schools in the central districts of Seyhan, Çukurova and Yüreğir in the city center of Adana in the academic year 2020-2021. "Self-Handicapping Scale" to measure the level of self-handicapping behavior, which is the dependent variable of the research; "State-Trait Anxiety Scale" to determine the state anxiety and trait anxiety levels, which are the independent variables of the research, and the "Demographic Information Form" created by the researcher to determine the effect of other demographic variables were used. According to the analysis, it is found that female students sabotage themselves more than male students. It is concluded that students' self-handicapping levels differed with respect to their perceived income level, but there is no difference with respect to their grade level. According to the results of the correlation analysis, self-handicapping behavior is moderately positively correlated with state anxiety and trait anxiety, but it is concluded that the relationship between trait anxiety and self-handicapping behavior is higher than the relationship with state anxiety. These results are discussed in light of other studies in the literature and suggestions are provided.