Çin'in ABD'yi dengeleme girişimi: Yeni İpek Yolu projesi

Abstract

1980'lerden günümüze kadar olan süreç içerisinde Çin, ekonomik ve siyasi olarak büyümekte ve modernleşmektedir. Böylelikle, küreselleşen dünyada giderek etkisini arttırmaktadır. Uluslararası sistem içerisinde zayıf bir ekonomik yapıya sahipken sürekli yükselen bir üretim gücüne dönüşmüştür. Ayrıca siyasi ilişkilerinde de fikirlerine değer verilen bir güç olarak ortaya çıkmıştır. 2013 yılında Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) Devlet Başkanı Xi Jinping, katıldığı bir konferansta Bir Kuşak Bir Yol girişimi olarak bahsedilen projeyi açıklamıştır. Bu projenin açıklanması ile birlikte uluslararası sistem içerisinde Çin'in Amerika Birleşik Devletleri (ABD)'ni geçip süper güç olabileceğine dair öngörülerde bulunulmuştur. Günümüzde Uluslararası ilişkilerde devleti ana aktör olarak kabul eden realist teori; uluslararası anarşik sistemde gerçekleşen sorunları, devletlerin güce sahip olma arzusu olarak nitelendirmektedir. Uluslararası sistemin yapısı realist teoriye göre, anarşik bir yapıda olduğu için sistem güvensizlik ve rekabet ortamına oldukça açık olmaktadır. Bu yaşanan güvensizlik ve rekabet ortamı, devletlerin güçlerini arttırıp hegemon olmak için verilen güç mücadelesinden kaynaklanmaktadır. Bir Kuşak Bir Yol projesi bu rekabet ortamına bağlı olarak son zamanlarda gittikçe önem kazanmaktadır. Projenin bitim tarihi 2049 yılı olarak gösterilmektedir. Bu çalışma, projenin kapsamını ve niteliğini göz önünde bulundurarak ilerleyen süre zarfında Çin'in ABD'yi dengeleyebileceği ve süper güç olup sisteme yön verebileceği varsayımında bulunmaktadır. ABD-Çin arasındaki rekabet ve süper güç olma arzusu realist perspektifin yaklaşımlarına uygun olarak değerlendirilmiştir. Çin'in yükselişini, Bir Kuşak Bir Yol projesini ve ABD-Çin ilişkilerinin tarihsel gelişimini süreç izleme yöntemi ile inceleyen bu çalışma, Çin'in Bir Kuşak Bir Yol projesini ABD'yi dengelemek ve süper güç olabilmek için bir araç olarak kullandığını ileri sürmüştür.

The rapid growth and modernization of China since the 1980s has brought it back to the center of the world stage. In the last 30 years, it has transformed from a country with a weak economic outlook to a global production center, and politically, into a global power whose views should be consulted on international issues. With the Chinese President Xi Jinping's announcement of the Belt and Road Initiative, the issue that China might be the new global hegemon has come to the agenda. Accepting the state as the main actor in international relations, the realist theory characterizes the problems occurring in the international anarchic system as the desire of states to have power. According to the realist theory, the structure of the international system is anarchic, so the system is very open to insecurity and competition. This insecurity and competition environment stems from the power struggle of states to increase their powers and become hegemon. The Silk Road Project has been getting more and more important lately for this competitive environment. The Project is declared to be due by 2049. This study assumes that China will be able to balance the USA and become a superpower and direct the system, taking into account the scope and nature of the project. It is valuated that China uses the One Beld One Road Project as a matter of fact tool into balance the USA and become a super power. The USA-China competition, the rise of China, the historical background of the Silk Road Project and the process of the USA-China relations from the past to the present have been evaluated by applying the process tracing method.