Sermaye yapısına etki eden faktörler: Yabancı ortaklığı bağlamında Borsa İstanbul'da işlem gören firmalar üzerine panel veri analizi

Abstract

Üretim işletmeleri, yatırım aşamasında büyük arazi ve arsalar üzerine sabit varlık yatırımları ve bununla birlikte aynı zamanda makine ve teçhizat yatırımı gerektiren bu nedenle sermaye yoğun özellik gösteren işletmelerdir. Değişen ve gelişen ekonomik konjoktüre bağlı olarak küreselleşme ve global ekonomik durumlar firmaların daha güçlü sermaye yapılarıyla var olmalarını,hayatiyetini devam ettirebilmelerini ve rekabet avantajı elde etmelerini zorunlu kılmaktadır. Dolayısıyla üretim işletmeleri açısından sermaye yapısının bileşimi ve borçlanma kararlarını etkileyen değişkenlerin belirlenmesi önemlidir. Bu tez kapsamında BIST 100 de faaliyet gösteren üretim işletmelerinin sermaye yapılarına etki eden değişkenleri sahiplik yapısı bakımından yabancı ortaklı ve yabancı ortaklı olmayan olarak ayrıştırarak 42 yabancı sermayeli ve 106 yabancı sermayesi olmayan işletmelerinin sermaye yapılarının açıklanmasında hangi sermaye yapısı belirleyicisinin ve teorisinin geçerli olduğu belirlenmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda BIST 100 deki imalat sektörüne ait firmaların sermaye yapısını etkileyen belirleyicilere ait veriler yıllar itibariyle (2010-2018) elde edilmiştir. Bu elde edilen veriler dinamik panel veri analizi ve sabit etki tahmin modeli kullanılarak saptanmaya çalışılmıştır.Bağımlı değişken finansal kaldıraç oranı ile temsil edilirken sermaye yapısını etkilediği düşünülen bağımsız değişkenler nakit dönüşüm süresi,aktif karlılık oranı,firma büğüklüğü ve varlık yapısı olarak ele alınmıştır.Analiz sonuçları BIST 'de hisseleri işlem gören Türk üretim işletmelerinin sermaye yapılarını sahiplik anlamında yabancı ortaklı olan şirketlerde sermaye yapısına en çok etki eden faktörün aktif karlılık oranı ve yabancı ortaklı olmayan şirketlerde ise sermaye yapısına en çok etki eden faktörün firma varlık yapısı olduğu,finansal hiyerarşi ve dengeleme teorilerinin değişken bazında açıklayıcıları literatüre uygun şekilde açıkladığı saptanmıştır.

Production enterprises are capital-intensive businesses that require fixed asset investments on large lands and plots during the investment phase, as well as machinery and equipment investments. Depending on the changing and developing economic conjuncture, globalization and global economic conditions oblige companies to exist, maintain their viability and gain competitive advantage with stronger capital structures. Therefore, it is important to determine the composition of capital structure and variables that affect borrowing decisions for production companies. Within the scope of this thesis, it has been tried to determine which capital structure determinant and theory is valid in explaining the capital structures of 42 foreign capital and 106 non-foreign capital enterprises by separating the variables that affect the capital structures of the production enterprises operating in the BIST 100 as ownership structure. In this context, data on determinants affecting the capital structure of companies in the manufacturing sector in BIST 100 were obtained over the years (2010-2018). These obtained data were tried to be determined by using dynamic panel data analysis and fixed effect estimation model. While the dependent variable is represented by financial leverage ratio, the independent variables considered to affect the capital structure are considered as cash conversion time, asset profitability ratio, firm size and asset structure. Financial hierarchy and balancing theories are the most influential factor on the capital structure of companies with foreign partners in terms of ownership of the capital structures of Turkish manufacturing companies whose shares are traded on the BIST, and that the most influential factor on the capital structure in companies with foreign partners is the firm asset structure. It was determined that he explained the explanators on the basis of variables in accordance with the literature.