Panik bozukluğu hastalarında obsesif inanışlar ve üst bilişlerin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı üst bilişler ve obsesif inanışlar arasındaki ilişkileri incelemek ve panik bozukluğu olan ve olmayan kişilerin üst bilişlerini ve obsesif inanışlarını karşılaştırmaktır. Araştırma, özel bir psikiyatri kliniğinde panik bozukluğu tanısı koyulmuş 42 kişi ve herhangi bir psikiyatrik hastalığı olmayan 45 kişi ile gerçekleştirilmiştir. Panik bozukluğu tanısı almış olan gruba, panik bozukluğu şiddetlerini belirlemek amacıyla Panik Bozukluğu Şiddet Ölçeği (PBŞÖ) uygulanmıştır. Her iki gruba katılımcıların kişisel bilgilerini belirlemeyi amaçlayan, araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu, katılımcıların üst bilişlerini belirlemek amacıyla Üst Bilişler Ölçeği (ÜBÖ-30) ve katılımcıların obsesif inanışlarını belirlemek amacıyla Obsesif İnanışlar ölçeği (OİÖ-44) uygulanmıştır. Katılımcıların ölçeklerden aldıkları puanların cinsiyetlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenirken, bağımsız gruplar t-testi yapılmıştır. Buna göre, panik bozukluğu hastalarının üst biliş ölçeğinden aldıkları puanların ve panik bozukluğu şiddetlerinin cinsiyete göre değişmediği bulunmuştur (p>.05). Hasta ve kontrol gruplarının ölçeklerden aldıkları puanları karşılaştırırken bağımsız gruplar t-testi kullanılmıştır. Buna göre, hasta grubunun, obsesif inanışlarının ve obsesif inanışların alt boyutu olan sorumluluk/tehlike beklentisi inanışlarının kontrol grubundan daha yüksek olduğu bulunmuştur (p<.05). Obsesif inanışların alt boyutu olan düşüncelere verilen önem/düşüncelerin kontrolü ve mükemmeliyetçilik/kesinlik inanışlarının hasta ve kontrol grupları arasında değişmediği bulunmuştur (p>.05). Hasta grubunun kontrol grubuna göre genel olarak üst bilişsel inanışlarının daha yüksek olduğu ve bilişsel farkındalık, düşünceleri kontrol ihtiyacı ve kontrol edilemezlik ve tehlike inanışlarının da kontrol grubuna göre daha yüksek olduğu bulunmuştur (p<.01). Olumlu inanış ve bilişsel güven inanışları ise iki grup arasında vii farklılaşmamıştır (p>.05). Panik bozukluğu hastalarının obsesif inanışları, üst bilişleri ve panik bozukluğu şiddetleri arasındaki ilişkiyi incelemek için Pearson korelasyon katsayıları hesaplanmıştır. Buna göre, panik bozukluğunun şiddeti ile obsesif inanışlar ve üst bilişler arasında anlamlı ilişki saptanmamıştır (p>.05). Panik bozukluğu hastalarının obsesif inanışları ve üst bilişleri arasındaki ilişkilere bakıldığında ise panik bozukluğu hastalarının obsesif inanışları ve üst bilişleri arasında güçlü bir ilişki bulunmuştur (p<.01). Alt boyutlar değerlendirildiğinde; üst bilişin alt boyutlarından bilişsel güven ve obsesif inanışın alt boyutlarından mükemmeliyetçilik/kesinlik inanışları arasında anlamlı ilişki bulunmamış (p>.05) fakat bunun dışında diğer alt boyutların birbiri ile ilişkili olduğu bulunmuştur (p<.01).

The aim of this thesis is to examine the metacognition and obsessive beliefs in patients with panic disorder and the relationship between metacognitions and obsessive beliefs. This study was conducted in private psychiatric clinic with 42 people with panic disorder diagnosed and 45 people without any psychiatric disease. The Personal Information Form that developed by the researcher including the personal information about the participants, the Meta-Cognitive Scale (MCQ-30) to measure the metacognitive beliefs and the Obsessive Beliefs Questionnaire (OBQ-44) to measure the obsessive beliefs of the participants was applied to both groups. In addition, the Panic Disorder Severity Scale (PDSS) was used to measure the severity the panic disorder in the group diagnosed with panic disorder. Independent groups t-test was used to examine whether the scores of the participants differed according to their gender. It was found that the severity of panic disorder of the patient group did not change according to their gender (p>.05). According to the scores obtained from the matcognition scale; there was no difference between panic disorder patients’ genders (p>.05). Comparison of the scores of the patient and control groups obtained from the scales and subscales was calculated by independent groups t-test. According to the analysis; the patient group was found to have higher obsesive beliefs and responsibility/threat estimation beliefs than the control group (p<.05). It was found that the importance/control of thoughts and perfectionism/certainty beliefs did not differ between patients and control groups (p>.05). In general, panic disorder patient’s metacognitive beliefs was higher than the control group (p<.01). It was found that the patient groups’ cognitive self-consciousness, need for control thoughts and the uncontrollability and danger beliefs were more intense than the control group (p<.01). ix Positive beliefs and cognitive confidence beliefs did not differ between the two groups (p>.05). Pearson correlation coefficients were calculated to examine the relationship between obsessive beliefs, metacognition, and panic disorder severity. According to analyses, there was no significant relationship between the severity of panic disorder, obsessive beliefs and between the severity of panic disorder and metacognitions (p>.05). A strong relationship was found between obsessive beliefs and metacognitions (p<.01). Subscales were evaluted; it was found that cognitive confidence belief from the subscale of metacognitions was not related to perfectionism/certainty subscale from the obsessive beliefs (p>.05). But, all other subscales were related to each other (p<.01)