Toplumsal cinsiyet rollerinin çevreye duyarlı tüketim davranışı üzerine etkisinin ölçülmesine yönelik bir araştırma

Abstract

Kadın ve erkek, insanların sahip oldukları biyolojik cinsiyeti tanımlayan kavramlardır. Günlük hayatta yaygın olarak kullanılan bu kavramların çizdiği sınırlar dâhilinde bireylere, belirli roller yüklenmektedir ve sosyolojik anlamda bu kavramlar, sahip olunan toplumsal rolleri ifade etmektedir. Tüketim, ihtiyaçların ortaya çıkması ile başlayan, ihtiyacın karşılanmasını ve sonrasını da kapsayan bir süreçtir. Tüketimi gerçekleştiren, mal ve hizmetleri kullanan kişiler ise tüketici olarak adlandırılmaktadır. Cinsiyet, pazarlamada kullanılan önemli bir pazar bölümlendirme ölçütüdür. Dolayısıyla toplumsal cinsiyet rolleri de tüketim ile ilişkili davranışları şekillendirmektedir. Bu çalışma bir devlet üniversitesinin Sağlık Bilimleri Fakültesinde eğitim alan öğrencilerin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Toplanan verilerin analizleri IBM SPSS İstatistik 20 paket programı aracılığıyla yapılmıştır. Yapılan analizler ile frekans ve yüzde dağılımları hesaplanmış, güvenilirlik ve faktör analizleri yapılmış ve belirli parametrik testler kullanılmıştır. Analizler sonucunda ölçeklerin alt boyutları bulunmuş, ortalamaları ve standart sapmaları hesaplanmıştır. Çevreye duyarlı tüketim davranışı ölçeğinin alt faktörleri bulunmuş ve bu faktörlerin öğrencilerin cinsiyet rolleri ile ilişkisi irdelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre toplumsal cinsiyet rolleri ile enerji tasarrufu davranışı, geri dönüşüm davranışı ve ekolojik bilinçli karar verme davranışı arasında anlamlı ilişki olduğu bulunmuştur.

Female and male are the concepts that define the biological gender that people have. Within the boundaries drawn by these terms, which are commonly used in daily life, individuals are given certain roles in societies and in sociology, and these terms express the social meaning of those roles. Consumption is a process that encompasses the emergence of needs, meeting needs and beyond. People who are consuming, using products and services are called consumers. Gender is a significant consumption behaviour segmentation criterion used in marketing. Thus, gender roles also shape consumption-related behaviours. The study is conducted with the participation of students studying at the Faculty of Health Sciences of a public university. The collected data is analysed with IBM SPSS Statistics 20 package program. Frequency and percentage distributions are calculated, reliability and factor analyses are carried out and certain parametric tests are used. As a result of analyses, the sub-dimensions of the scales are found and their averages and standard deviations are calculated. Sub-factors of the environmental sensitive consumption behaviour scale are found and the relationship between these dimensions and the gender roles of the students is examined. According to the results, a significant relationship is found between gender roles and energy saving behaviour, general recycling behaviour and ecologically conscious decision making.