102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Kapsamında Yükletenin Sorumluluğuna İlişkin Düzenleme

Abstract

Bilindiği üzere Türk Hukuku’nda yükleten, mevcut bir navlun söz- leşmesine dayanarak yükü taşıyana teslim eden kimsedir. Yükleten taşı- yana karşı başlangıçta onun akidi olarak değil, taşıtanın temsilcisi olarak hareket eder. Bununla birlikte yükleten, malın taşınacağı hususu kendi- sine taşıyan veya kaptan tarafından beyan ve taahhüt edilince “yükle ilgili şahıs” statüsüne geçmekte ve bu sayede yük üzerindeki çeşitli hak- lara ve yetkilere sahip olmaktadır. Yükletene herhangi bir temsilciden farklı olarak taşıtana ait olan bir takım hak ve yetkilerin tanınmış olması, onun taşıyana ve diğer yükle ilgililere karşı bir takım sorumluluklarının da doğmasına yol açmıştır. Çalışmamızda genel olarak sorumluluk kavramına değinildikten sonra yükletenin, taşıyan ve yükle ilgililere karşı olan sorumluluğunun kaynağı ve niteliği üzerinde durulacaktır. Ayrıca yükletenin taşıyana ve yükle ilgililere karşı 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu 1 (TTK) uyarınca hangi hallerde ve ne ölçüde sorumlu olduğu yeri geldikçe 6762 sayılı Eski Türk Ticaret Kanunu 2 (eTTK) dönemindeki düzenlemelere de de- ğinilmek suretiyle incelenecektir.

As it is known, a person who delivers the goods to the carrier ac- cording to the affreightment contract is named as a “shipper” under Turkish Law. Initiary, shipper acts as an entitled agent of the charterer. However shipper becomes a “person related with goods” when it is dec- laired by the carrier or the captain that the goods are going to be ship- ped. Thus, the shipper has various rights and warranties on the goods. Since various rights and warranties are entitled to the shipper, he/she becomes liable to carrier and to other persons related with goods. In this article, after explaining the general concept of liability, the legal source and nature of the shipper’s liability to the carrier and the other persons related with goods are examined. Also under which cir- cumstances and to what extend the shipper held liable to carrier accor- ding to Turkish Commercial Code number 6102 is going to be emphasi- zed by indicating the regulations made in the former Turkish Comercial Code number 6762.