Spor salonunda spor yapan bireylerde yeme farkındalığı ile ortoreksiya nervoza belirtileri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, spor salonunda spor yapan bireylerde Yeme Farkındalığı ile Ortoreksiya Nervoza Belirtileri arasındaki ilişkiyi incelemek üzere yürütülmüştür. Yeme farkındalığı kazanan bireylerde otomatik yeme etkisi azalır ve açlıktokluk sinyallerine göre beslenilir, böylece vücut ağırlık kontrol edilerek sağlıklı yaşam sürdürülebilmektedir. Düzenli fiziksel aktivite, yeterli ve dengeli beslenme insan sağlığı için önemli etkenlerden ikisidir. Spor yapan bireylerde sağlıklı beslenmeye olan ilgi ve dikkat fazladır. Spor yapan kişiler, Ortoreksiya Nervoza riski taşıyan gruplardan biridir. Bu nedenle araştırmanın örneklemi spor salonu olarak seçilmiştir. Araştırmanın örneklemi Adana Bilfen Sports Plaza’da 18 yaş üstü 350 spor salonunda spor yapan ve 60 spor yapmayan kişilerden oluşturulmuştur. Araştırmaya katılan kişilere kişisel bilgi formu, Yeme Farkındalığı Ölçeği-30 (YFÖ-30) ve ORTO-15 (Ortoreksiya Nervoza Belirtileri Ölçeği) ölçeği uygulanmıştır. Araştırmaya katılan kişilerde spor yapan katılımcıların Ortoreksiya Nervoza belirtileri ölçeği (ORTO-15) puanı 2,38±0,37; spor yapmayan katılımcıların Ortoreksiya Nervoza belirtileri ölçeği (ORTO-15) puanı 2,41±0,40’tır. Spor yapan katılımcıların Yeme Farkındalığı Ölçeği (YFÖ-30) puanı 3,42±0,50; spor yapmayan katılımcıların Yeme Farkındalığı Ölçeği (YFÖ-30) puanı 3,36±0,43 olarak saptanmıştır. Spor yapan katılımcıların yaşı ile besin seçimi ve yeme tutumu arasında pozitif yönlü ve anlamlı ilişki tespit edilmiştir (r=0,22; p<0,05). Spor yapan katılımcıların sağlıklı beslenmeye ilişkin endişeler ile farkındalık (r=-0,24; p<0,05) ve yeme disiplini (r=-0,35; p<0,05) arasında negatif yönlü; sağlıklı beslenmeye ilişkin endişeler ile bilinçli beslenme (r=0,15; p<0,05) arasında pozitif yönlü ve anlamlı ilişki tespit vi edilmiştir. Spor yapan katılımcıların besin seçimi ve yeme tutumu puanları ile düşünmeden yeme (r=-0,24; p<0,05), duygusal yeme (r=-0,22; p<0,05) puanları arasında negatif yönlü ve anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Spor yapan katılımcıların besin seçimi ve değeri puanları ile düşünmeden yeme (r=0,11; p<0,05) ve enterferans (dış etmenlerden etkilenme) (r=0,13; p<0,05) puanları arasında pozitif yönlü ve anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Besin seçimi ve değeri puanları ile yeme disiplini (r=-0,20; p<0,05), bilinçli beslenme (r=-0,25; p<0,05), yeme farkındalığı (r=-0,12; p<0,05) puanları arasında negatif yönlü ve anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Spor yapan katılımcıların ORTO-15 ölçeği puanları ile duygusal yeme (r=-0,16; p<0,05), yeme disiplini (r=-0,15; p<0,05) ve bilinçli beslenme (r=-0,31; p<0,05) puanları arasında negatif yönlü ve anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Spor yapmayan katılımcıların yaşı ile düşünmeden yeme davranışları arasında negatif yönlü ve anlamlı ilişki tespit edilmiştir (r=-0,30; p<0,05). Spor yapmayan katılımcıların kilosu ile bilinçli beslenme (r=-0,15; p<0,05) puanları arasında negatif yönlü ve anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Spor yapmayan katılımcıların sağlıklı beslenmeye ilişkin endişeler puanları ile farkındalık (r=0,31; p<0,05) puanları arasında pozitif yönlü ve anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Spor yapmayan katılımcıların besin seçimi ve yeme tutumu puanları ile farkındalık (r=0,25; p<0,05) puanları arasında pozitif yönlü ve anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Spor yapmayan katılımcıların besin seçimi ve değeri puanları ile düşünmeden yeme (r=0,26; p<0,05), farkındalık (r=0,40; p<0,05) ve enterferans (dış etmenlerden etkilenme) (r=0,30; p<0,05) puanları arasında pozitif yönlü ve anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Besin seçimi ve değeri puanları ile yeme kontrolsüzlüğü (r=-0,25; p<0,05) puanları arasında negatif yönlü ve anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Spor yapmayan katılımcıların ORTO-15 ölçeği puanları ile farkındalık (r=0,39; p<0,05) puanları arasında pozitif yönlü ve anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Spor yapma durumunun ORTO-15 ve alt boyut puanlarını; YFÖ-30 Ölçeği ve düşünmeden yeme, duygusal yeme, bilinçli beslenme, enterferans alt boyutları puanlarını etkilemediği (p>0,05) tespit edilmiştir. Spor yapmayan bireylerin ORTO-15 ve YFÖ-30 ölçeklerine göre Ortoreksiya Nervoza ve Yeme Farkındalığı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır (r=0; p>0,05). Sonuç olarak spor yapan bireylerin ORTO-15 ve YFÖ-30 sonuçlarının birbirini etkilemediğine ulaşılmıştır.

This research is done to examine mindfulness eating and symptoms of Orthorexia Nervosa on those who sport in gym. Since the automatic eating effect will decrease in individuals who gain awareness of eating, healthy life and body weight control can be achieved with disregard of body cravings. Regular physical activity, adequate and balanced nutrition are two important factors for human health. In sports individuals, attention and attention to healthy eating is high. For this reason, the sample of the study was chosen as a gym. The sample of the study consisted of 350 individuals over age of 18 who did sports in Adana Bilfen Sports Plaza. A questionnaire including personal information form, ‘’Mindful Eating Scale (MES-30)’’ and ‘’ORTO-15 (Orthorexia Nervosa Symptoms Scale)’’ were applied to the participants. Who go to the gym regularly; there is a positive and significant relation was found between age and food selection and eating attitude (r=0,22; p<0,05). There is a negative relationship between concerns about healthy eating and mindfulness (r=-0,24; p<0,05) and eating discipline (r=-0,35; p<0,05). There is a positive and significant relationship between concerns about healthy eating and conscious eating (r=0,15; p<0,05). There is a negative relationship between nutritional selection, eating attitude scores and eating without thinking (r=-0,24; p<0,05), emotional eating scores (r=-0,22; p<0,05). There is a positive correlation between nutritional selection value scores and interference (r=0,13; p<0,05), eating without thinking (r=0,11; p<0,05). There is a negative relationship between food selection and value scores and eating discipline (r=- 0,20; p<0,05), conscious nutrition (r=-0,25; p<0,05) and mindfulness eating scores (r=- viii 0,12; p<0,05). There is a negative relationship between ORTO-15 scale scores and emotional eating (r=-0,16; p<0,05), eating discipline (r=-0,15; p<0,05) and conscious nutrition scores (r=-0,31; p<0,05). Who doesn’t go to gym; there is a negative and significant relationship between age and thinking without thinking (r=-0,30; p<0,05). There is a negative relationship between weight and conscious nutrition points (r=-0,15; p<0,05). There is a positive relationship between mindfulness and concerns about healthy eating (r=0,31; p<0,05). There is a positive correlation between food selection and eating attitude scores and mindfulness scores (r=0,25; p<0,05). There is a positive correlation between food selection and eating without thinking (r=0,26; p<0,05), mindfulness (r=0,40; p<0,05) and interference scores (r=0,30; p<0,05). There is a negative correlation between food selection and value scores and eating uncontrolled scores (r=-0,25; p<0,05). There is a positive correlation between ORTO-15 scale scores and mindfulness scores (r=0,39; p<0,05). Orthorexia nervosa symptoms scale (ORTO-15) score of the participants was 2.38 ± 0.37; Orthorexia Nervosa Symptoms Scale (ORTO-15) score of the participants who do not do sports is 2.41 ± 0.40. Mindful Eating Scale (MES-30) scores of the participants were 3.42 ± 0.50; Mindful Eating Scale (MES-30) score of the participants who did not do sports was 3.36 ± 0.43. ORTO-15 and sub-dimension scores of the status of doing sports; It was found that MES-30 Scale and thoughtless eating, emotional eating, conscious eating and interference sub-dimensions did not affect the scores (p> 0.05). No statistically significant relationship was found between Orthorexia Nervosa and Mindful Eating according to ORTO-15 and MES-30 scales of non-sports individuals (r = 0; p> 0.05). As a result, it was found that ORTO-15 and MES-30 results did not affect each other.