Narsistik kişilik özellikleri ile meslek seçimi arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Narsisizm kavramı psikolojinin her zaman ilgi gösterdiği ve günümüzde de tartışılan kavramlarından biridir. Bazı uzmanlar tarafından çağın vebası olarak adlandırılan narsisizm, bireyin kendini diğer bireylerden daha üstün gördüğü ve diğer bireyleri kendi çıkarları için kullandığı bencil bir kişilik özelliğidir. Bazı meslekler için bu kişilik özelliğinin baskın olması risk oluşturabilir. Özellikle fedakarlık, adanmışlık, eşduyum gibi özellikler taşıması beklenen bazı meslek gruplarının bencil kişilik yapısına uygun olmadığı, bu kişilerin hem hizmet verdikleri grupları hem de kendilerini mutsuz edeceği öngörülebilir. Bu çalışmada üniversite öğrencilerinin narsistik kişilik özellikleri ile meslek seçimi arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, Çukurova Üniversitesi’nde farklı bölümlerde öğrenim görmekte olan 235’i kadın 159’u erkek toplam 394 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada, üniversitede sağlık, sosyal ve fen bilimleri alanında öğrenim görmekte olan öğrencilere Kişisel Bilgi Formu ile Narsistik Kişilik Envanteri (NKE) uygulanmıştır. Katılımcıların %39,3’ü sağlık bilimleri alanında, %40,6’sı da sosyal bilimler alanında ve %20,1’i fen bilimleri alanında öğrenim görmektedir. Sağlık bilimlerinde okuyan öğrencilerin narsisizm puan ortalamaları (5,6±3,7), sosyal bilimlerde (6,0±3,6) ve fen bilimleri alanında okuyan öğrencilerin ise (7,0±3,7) olarak saptanmıştır (p=0,018). Narsisizmin alt boyutları seçilen bölümler arasında karşılaştırıldığında sömürücülük (p=0,001) ve üstünlük (p=0,033) alt boyutlarında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur. Öğrencilerin okudukları alt bölümler incelendiğinde diş hekimliği (8,2±2,4), güzel sanatlar (7,7±3,9) ve mühendislik (7,0±3,7) bölümlerinde okuyan öğrencilerin puan ortalamaları birbirleri arasında anlamlı fark göstermez iken bu üç bölümün ortalamaları diğer bölümlere göre (tıp, sağlık meslek yüksek okulu, eğitim ve vii ilahiyat) anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur. Tıp, sağlık meslek yüksek okulu, eğitim ve ilahiyat fakültesi puanları arasında anlamlı bir farklılık yoktur. Üniversite öğrencilerinin narsistik puan ortalamaları ile okudukları sınıf düzeyi karşılaştırıldığında anlamlı bir ilişkiye rastlanmıştır (p=0,001). Son sınıfa giden üniversite öğrencileri (6,4±3,3), birinci sınıfa giden öğrencilerden (5,8±3,6) daha yüksek narsisizm puan ortalamasına sahip olduğu (p=0,034) görülmüştür. Öğrencilerin cinsiyeti, okuduğu sınıf, anne eğitim düzeyi, baba eğitim düzeyi, aile türü ve mesleğe bakış açısı ile narsistik kişilik düzeyi arasında anlamlı ilişki olduğu saptanmıştır. Elde edilen sonuçlar, alan ve meslek grupları ile narsisistik kişilik yapısı arasında bir ilişki olduğunu, mesleğe dair algının ve eğitim ortamlarının narsistik kişilik yapısını beslediğini düşündürmektedir

Narcissism is one of the concepts that has been always taken interest and still discussed in psychology. It is considered as the plague of the present age by some experts and defined as the selfish personality structure in which people see themselves superior to other people and use others for their own interests. The predominance of this personality trait may pose a risk in some professions. It can be predicted that people with this personality trait will make both themselves and the groups they serve unhappy particularly in occupational groups which do not suitable for selfish personality structure and where individuals are expected to have such characteristics as sacrifice, selfcommitment or empathy. The aim of this thesis was to investigate the relationship between narcissistic personality traits and career choice among university students and to investigate the factors affecting this relationship. The study included a total of 394 students 235 females and 159 males studying in different departments at Cukurova University. Personal Information Form and Narcissistic Personality Inventory (NPI) were applied to the students from three different fields: health sciences, social sciences, and natural sciences. Of the participants, 39,3% were studying in the field of health sciences, 40,6% in the field of social sciences and 20,1% in the field of natural sciences. The mean scores of the students studying in the field of natural sciences (7,0±3,7) showed a higher level of narcissistic tendency than those studying in the fields of social sciences (6,0±3,6) and health sciences (5,6±3,7) (p=0,018). Statistically significant differences were obtained in terms of exploitation (p=0,001) and superiority (p=0,033) sub-dimensions, however, no significant difference was observed in other sub-dimensions. Whereas the highest narcissistic score was observed in dental students (8,2±2,4), the mean narcissism score of ix the students studying in the department of engineering was (7,0±3,7) and (7,7±3,9) in fine arts was found to be higher than those studying in the other departments (faculty of medicine, vocational school of health, departments of education and theology). Although there was no significant difference in the mean scores between the students studying in the departments of dentistry, fine arts, and engineering, the mean scores of these students showed a statistically significant difference with those of the students studying in other departments. No significant difference was observed between the students studying in the faculty of medicine, vocational school of health, and departments of education and theology, whose scores were lower than others. When the narcissistic scores of university students were compared according to their classes, a significant relationship was found in terms of the total narcissism scores and exploitation sub-dimension (p=0,001). Senior students were observed to have higher narcissistic tendencies than freshman students (6,4±3,3) and (5,8±3,6, respectively) (p=0,034). The level of narcissistic personality was found to be significantly correlated with the gender and class of students, educational level of their parents, their family type, and their perspectives on the profession. The results obtained suggest that there is a relationship between the occupational field and the narcissistic personality structure. And the perception of the profession and educational environments foster the narcissistic personality structure.