Diyabet hastalarında yaşam kalitesinin depresyon ve anksiyete belirti düzeyleri ile ilişkisi ve diyabet tipine göre farklılıkları

Abstract

Diyabet hastalığı, süregelen hastalıklardan biri olarak bireyin tedavi sürecine uyumunu ve kendine bakımını gerektiren bir hastalıktır. Diyabet hastalığı, fiziksel sorunlarla birlikte psikolojik sorunlara da neden olmakta ve hastanın yaşamını olumsuz etkilemektedir. Pek çok kronik hastalıkta olduğu gibi diyabet hastalarında da yaşam kalitesi önemli bir sorun ve tedavi programlarında müdahale edilmesi gereken bir alandır. Bu çalışmada diyabet hastalarında yaşam kalitesinin anksiyete ve depresyonla ilişkisi ve diyabet tipine göre farklılıklarının araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmaya Adana ilinde bir sağlıklı yaşam merkezine devam eden 202 diyabet hastası katılımcı olarak alınmış ve bu hastaların, yaşam kalitesi, depresyon ve aksiyete düzeylerini ve aralarındaki ilişkiyi belirlemek ve diyabet tipine göre farklılıklarını incelemek amacıyla "Kişisel Bilgi Formu", "Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Ölçeği Kısa Formu", "Beck Depresyon Ölçeği" ve "Beck Anksiyete Ölçeği" uygulanmıştır. Verilerin normal dağılıma uygunluğu normale uygunluk testleri ve histogram ile test edilmiştir. Normal dağılım gösteren sürekli değişkenlerin analizinde t testi, tek yönlü varyans analizi, Pearson korelasyon testleri, normal dağılım göstermeyen sürekli değişkenlerin analizinde ise Mann Whitney U, Kruskall Wallis testi ve Spearman korelasyon testleri kullanılmıştır. Kategorik değişkenlerin analizinde ise ki-kare testi kullanılmıştır. İstatistik analizler SPSS versiyon 22.0 paket bilgisayar programı kullanılarak yapılmıştır. Araştırma sonucunda, Tip 1 diyabet hastalarında, Tip 2 diyabet hastalarına göre yaşam kalitesinin daha düşük, depresyon ve anksiyete düzeylerinin daha yüksek olduğu saptanmıştır. Hastalarda depresyon ve anksiyete belirtilerinin yaşam kalitesi üzerinde olumsuz etki gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Diyabet hastalarında yaşam kalitesinin yaşla birlikte azaldığı, sigara kullanımının, düşük eğitim düzeyinin, kilo alımının, çalışmamanın yaşam kalitesini olumsuz etkilediği ve depresyon ve anksiyete belirtilerini artırdığı sonucuna ulaşılmıştır.

Diabetes is a disease that requires adaptation and self-care of individuals in their treatment process as one of the ongoing diseases. Diabetes causes psychological problems along with the physical problems and adversely affects the patient's life. As in many chronic diseases, the life quality of diabetes patients is an important problem that needs to be dealt with in treatment programs. The aim of this study is to investigate the relationship between the life quality of diabetic patients with their anxiety and depression levels regards to the diabetes type. In this research 202 diabetic patients from a wellness center in Adana are included in investigations. Accordingly, "The Personal Information Forum", "World Health Organization Life Quality Scale Short Forum", "Beck Depression Scale" and "Beck Anxiety Scale" are applied to demonstrate the relationship between the life quality with the depression and anxiety levels. Additionally, the underlined differences arise from the diabetes type is examine as well. Compliance of data with normal distribution is determined based on the available normality tests and histogram approaches. Accordingly, t-test, one-way variance analysis, Pearson correlation are utilized to analysis the continuous variables with normal distribution. While Mann Whitney U, Kruskall Wallis test and Spearman correlation tests were used to analyze non-normal continuous variables. However, Chi-square test is used in analysis of the categorical variables. Statistical analysis are performed using SPSS version 22.0 software. It is implied from the results that Type 1 diabetes patients presents lower life quality, higher depression and anxiety levels compared with Type 2 ones. Accordingly, depression and anxiety symptoms could affect negatively the life quality of patients. Additionally, it has been concluded that the life quality is decreased with age. As well, smoking, low education level, weight and non-working status of patients negatively influences their life quality and increases the symptoms of depression and anxiety.