Adana Büyük Şehir Belediyesi'ndeki şoförlerde dikkat eksikliği ve hiperaktivite düzeylerinin sosyo-demografik özellikleri ile birlikte incelenmesi

Abstract

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite çocukluk döneminde dikkatini toplamada güçlük, hareketlilik ve dürtüsellik olarak kendini gösterip, belirtileri yaşın ilerlemesiyle birlikte erişkinlik dönemine kadar devam etmektedir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite yakın zamana kadar çocuklar üzerinde araştırılmış ve erişkinler üzerinde yapılan çalışmalar ise yetersiz kalmıştır; bununla birlikte dikkat eksikliği ve hiperaktivite ile ilgili araştırmalar son yıllarda tüm dünyada artış göstermektedir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite düzeyi yüksek olan bireylerde, olmayan bireylere göre davranış bozukluğu, iş performans kaygısı, sürekli iş değişikliği ve trafikte sürüş riskleri gibi problemler daha fazla yaşanmaktadır. Dikkat eksikliği ve hiperaktivitenin sürüş risklerini etkilediği durumlarla ilgili gözlemsel kanıtlar daha az kapsamlı ve sınırlı olmuştur. Bu araştırma Adana Büyük Şehir Belediyesi ulaştırma dairesine ait otobüslerde görev yapan 404 erkek 114 kadın sürücüden kolayda örneklem yöntemiyle seçilen ve çalışmaya katılmayı kabul eden 198 erkek ve 57 kadın sürücüyle gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmanın amacı ise sürücülerin dikkat eksikliği ve hiperaktivite düzeylerinin sosyo-demografik değişkenleri açısından incelenmesidir. Çalışma kapsamında uygulanan anketlerden elde edilen veriler SPSS 22.0 programı ile analiz edilmiştir. Şoförlük yapan sürücülerin dikkat eksikliği ve hiperaktivite düzeyleri sosyo-demografik özelliklerine göre incelendiğinde; dikkat eksikliği düzeylerinde yaşa göre, hiperaktivite ve dürtüsellik düzeylerinde ise çalışma saatlerine göre anlamlı farklılıklar görülmüştür. Cinsiyet, medeni durum, çalışma süresi ve eğitim durumu değişkenlerine göre, sürücülerin dikkat eksikliği ve hiperaktivite düzeylerinin anlamlı farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Şoförlük yapan sürücülerin dikkat eksikliği ve hiperaktivite düzeyleri arasında orta düzeyde pozitif yönlü istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur.

Attention deficit and hyperactivity are manifested as difficulty in concentrating attention, mobility and impulsivity in childhood and the symptoms persist until adulthood. Attention deficit and hyperactivity have been studied on children until recently and studies on adults have been insufficient; however, research on attention deficit and hyperactivity has increased in recent years all over the world. In individuals with high levels of attention deficit and hyperactivity, problems such as behavior disorder, job performance anxiety, continuous job change and driving risks in traffic are more common than non-individuals. Observational evidence of attention deficit and hyperactivity affecting driving risks has been less comprehensive and limited. In recent years, there has been an increase in studies examining the relationship between adult attention deficit and hyperactivity levels and traffic accidents. This study was carried out with 198 male and 57 female drivers who were chosen by easy sampling method among 404 male 114 female drivers working in the buses belonging to the transportation department of Adana Metropolitan Municipality. The aim of this study was to investigate the attention deficit and hyperactivity levels of the drivers in terms of socio-demographic variables. The data obtained from the surveys were analyzed with SPSS 22.0 program. When attention deficit and hyperactivity levels of drivers were examined according to their socio-demographic characteristics; There were significant differences in attention deficit levels according to age and hyperactivity and impulsivity levels according to working hours. According to the variables of gender, marital status, working time and education level, attention deficit and hyperactivity levels of the drivers were not significantly different. A moderate positive correlation was found between attention deficit and hyperactivity levels of drivers.