Öğrenciler ve ebeveynlerindeki sosyal fobi düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Araştırmanın amacı, öğrencilerde ve bu öğrencilerin ebeveynlerinde sosyal fobi görülme sıklığı ve bu ikisi arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Kesitsel bir çalışma olarak tasarlanan araştırma, 2017-2018 eğitim ve öğretim yılında Nisan 2018- Mayıs 2018 tarihleri arasında Adana merkez ilçelerinde tesadüfi olarak seçilen 4 ortaokul ve 8 lisede yapılmıştır. Ortaokulların 8, liselerin 9 ve 10. sınıflarda öğrenim gören 178 kız, 190 erkek olmak üzere toplam 368 öğrenci örnekleme alınmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından hazırlanan sosyodemografik değişkenlerden oluşan bireysel bilgi formu, liebowitz sosyal kaygı ölçeği kullanılmıştır. Belirgin düzeyde sosyal fobi görülme sıklığı hem çocuklarda (%17,1) hem de ebeveylerde (%13,6) yüksektir. Ebeveyn sosyal fobi puanı ile çocuk sosyal fobi puanı arasında orta derece korelasyon olduğu saptanmıştır (r=0,59, p<0,0001). Sosyal fobi puanının yaş, cinsiyet, akademik başarı durumu ve anne babanın eğitim düzeyi, aile yapısına göre anlamlı fark gösterdiği saptanmıştır. Bu çalışmadan elde edilen bulgular çocuklar ve ebeveynlerin sosyal fobi düzeyleri arasında orta düzeyde bir ilişki olduğunu, sosyal fobinin aile tarafından çocuklara transfer edildiğine işaret etmektedir. Aile bağlarının güçlü olduğu ülkemizde çocukların ebeveynlerine benzer sosyal tutum geliştirdikleri düşünülmektedir. Bu bulgular, psikoloji alanında sosyal fobi ile mücadele ederken çocuklar veya erişkinlerin tek tek tedavi edilmesinin yanı sıra aileye birlikte tedavi edilmesinin uygun olacağına işaret etmektedir.